Wytyczne

Postępowanie w nadciśnieniu tętniczym – podsumowanie wytycznych ESC/ESH z 2018 roku

dr hab. n. med. Agnieszka Olszanecka
prof. dr hab. n. med. Danuta Czarnecka

I Klinika Kardiologii, Elektrokardiologii Interwencyjnej oraz Nadciśnienia Tętniczego, Uniwersytet Jagielloński

Adres do korespondencji: dr hab. med. Agnieszka Olszanecka

I Klinika Kardiologii, Elektrokardiologii Interwencyjnej oraz Nadciśnienia Tętniczego UJ CM; 31-501 Kraków, ul. Kopernika 17

e-mail: agnieszka.olszanecka@uj.edu.pl

  • W artykule przedstawiono podsumowanie europejskich wytycznych 2018 ESC/ESH Guidelines for the management of arterial hypertension opublikowanych w „European Heart Journal” w sierpniu 2018 roku


W czerwcu 2018 roku ukazała się pierwsza odsłona nowych wytycznych postępowania w nadciśnieniu tętniczym (NT) przygotowana wspólnie przez ekspertów European Society of Cardiology (ESC) oraz European Society of Hypertension (ESH). Dokument – oczekiwany niecierpliwie po publikacji pod koniec 2017 roku amerykańskich wytycznych postępowania w nadciśnieniu tętniczym obniżających próg rozpoznania nadciśnienia do wartości 130/80 mmHg – w pełnej formie został opublikowany w sierpniu 2018 roku. W artykule przedstawiono podsumowanie nowych europejskich wytycznych ze zwróceniem uwagi na wybrane praktyczne aspekty diagnostyki i leczenia oraz z podkreśleniem różnic względem poprzedniego dokumentu z 2013 roku.

Definicja, rozpoznanie i klasyfikacja

Autorzy europejskich wytycznych pozostali przy wyższym progu rozpoznania nadciśnienia, utrzymując obowiązujące od lat wartości – oparte na pomiarach w gabinecie lekarskim – ≥140 mmHg dla skurczowego i/lub 90 mmHg rozkurczowego ciśnienia tętniczego.

Związek między ryzykiem sercowo-naczyniowym i wartościami ciśnienia tętniczego jest jednak związkiem liniowym, a ryzyko incydentów sercowo-naczyniowych (zwłaszcza udaru mózgu) wzrasta w każdej dekadzie życia już od wartości ciśnienia 115/70 mmHg. Arbitralną decyzję o rozpoznaniu nadciśnienia na podstawie progowych wartości ciśnienia należy traktować ostrożnie, choć jest to decyzja brzemienna w skutki, zarówno w wymiarze dotyczącym indywidualnego pacjenta, jak i zdrowia publicznego w aspekcie orzeczniczym, kosztów diagnostyki i terapii. Obecne wytyczne utrzymały kategorie „ciśnienia optymalnego” (<120/80 mmHg), „prawidłowego” (120-129 mmHg/80-89 mmHg) i „wysokiego prawidłowego” (130-139 mmHg/85-89 mmHg), podkreślając w ten sposób związek kolejno wzrastających wartości ciśnienia i ryzyka powikłań sercowo-naczyniowych. Klasyfikacja nadciśnienia tętniczego w nowych wytycznych także się nie zmieniła – nadciśnienie 1 stopnia dotyczy zakresu ciśnień 140-159/90-99 mmHg, nadciśnienie 2 stopnia – odpowiednio 160-179/100-109 mmHg i nadciśnienie 3 stopnia >180/110 mmHg. Izolowane nadciśnienie tętnicze skurczowe rozpoznawane jest w przypadku jego wartości ≥140 mmHg przy prawidłowym ciśnieniu rozkurczowym (<90 mmHg).

Rozpoznanie nadciśnienia tętniczego jest uzasadnione w sytuacji ciśnienia trwale podwyższonego, co wymaga potwierdzenia w trakcie kolejnej wizyty lekarskiej lub w pomiarach pozagabinetowych. Wyjątkiem są sytuacje, kiedy wartości ciśnienia przekrac...

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Definicja, rozpoznanie i klasyfikacja

Autorzy europejskich wytycznych pozostali przy wyższym progu rozpoznania nadciśnienia, utrzymując obowiązujące od lat wartości – oparte na pomiarach w gabinecie lekarskim [...]

Częstość wykonywania przesiewowych pomiarów ciśnienia tętniczego krwi w populacji ogólnej

Bezobjawowy przebieg choroby i konsekwencje nieleczonego nadciśnienia tętniczego były podstawą sformułowania w wytycznych zalecenia o konieczności opracowania programów badań przesiewowych w [...]

Globalne ryzyko sercowo-naczyniowe

Nadciśnienie tętnicze rzadko jest schorzeniem izolowanym, u wielu pacjentów współistnieje z zaburzeniami gospodarki lipidowej, węglowodanowej oraz nadwagą lub otyłością. Autorzy nowych [...]

Decyzja o włączeniu leczenia farmakologicznego

Decyzja o włączeniu leczenia farmakologicznego jest ściśle powiązana z oceną ryzyka sercowo-naczyniowego. Leczenie należy niezwłocznie włączyć u wszystkich pacjentów z nadciśnieniem [...]

Docelowe wartości ciśnienia podczas terapii nadciśnienia tętniczego

O ile próg rozpoznania nadciśnienia utrzymano na poziomie 140/90 mmHg, o tyle aktualne rekomendacje zmieniają cele leczenia u osób z rozpoznanym [...]

Postępowanie niefarmakologiczne

Zmiany stylu życia należy zalecać każdej osobie z nieoptymalnym ciśnieniem tętniczym. Postępowanie niefarmakologiczne obejmuje:

Zasady farmakoterapii przeciwnadciśnieniowej

Bardzo duży nacisk autorzy wytycznych kładą na leczenie skojarzone od początku terapii nadciśnienia. Złożony patomechanizm nadciśnienia pierwotnego, trudności w uzyskaniu kontroli [...]

Leczenie zabiegowe nadciśnienia tętniczego

Najnowsze dane z badań naukowych na temat leczenia zabiegowego nadciśnienia tętniczego (denerwacji tętnic nerkowych i stymulacji baroreceptorów tętnicy szyjnej) zweryfikowały także [...]

Leczenie przeciwpłytkowe i hipolipemizujące

Podobnie jak w wytycznych dotyczących prewencji chorób układu sercowo-naczyniowego w praktyce klinicznej z 2016 roku stosowanie kwasu acetylosalicylowego (ASA) zostało zarezerwowane [...]

Stany szczególne w nadciśnieniu tętniczym

W nowych wytycznych postępowania w nadciśnieniu tętniczym rozbudowano temat leczenia stanów nagłych i pilnych. Stany pilne i naglące w nadciśnieniu tętniczym [...]

Nadciśnienie wtórne

Częstość występowania nadciśnienia wtórnego zależy od wieku. W grupie dzieci do 12 roku życia jest to dominująca forma nadciśnienia, występuje u [...]

Podsumowanie

Europejskie wytyczne postępowania w nadciśnieniu tętniczym z 2018 roku pozostawiły obowiązującą od lat definicję nadciśnienia jako stanu trwale podwyższonych wartości ciśnienia [...]

Do góry