Leczenie nadciśnienia tętniczego u pacjentów z jaskrą

lek. Maria Łukasiewicz
prof. dr hab. n. med. Artur Mamcarz

III Klinika Chorób Wewnętrznych i Kardiologii, II Wydział Lekarski, Warszawski Uniwersytet Medyczny

Adres do korespondencji: lek. Maria Łukasiewicz

III Klinika Chorób Wewnętrznych i Kardiologii, II Wydział Lekarski, Warszawski Uniwersytet Medyczny, Międzyleski Szpital Specjalistyczny

ul. Bursztynowa 2, 04-749 Warszawa; e-mail: lukasiewicz.marysia@gmail.com

  • Chociaż wydaje się, że o nadciśnieniu tętniczym wiemy już bardzo dużo, wciąż są grupy pacjentów leczonych hipotensyjnie, wymagających szczególnych schematów terapeutycznych ze względu na choroby współistniejące
  • Artykuł stanowi próbę zmierzenia się z problemem dostosowania schematu leczniczego u chorych ze współwystępowaniem nadciśnienia tętniczego i jaskry na podstawie dostępnego piśmiennictwa

Na nadciśnienie tętnicze (NT) choruje, według danych z 2015 roku, około 1,13 miliarda ludzi na całym świecie, w Polsce liczba ta wynosi około 11 milionów. Obserwowane trendy wzrostu częstości występowania choroby pozwalają przewidywać, że w 2025 roku liczba pacjentów z nadciśnieniem tętniczym wyniesie już 1,5 miliarda, natomiast w Polsce liczba chorych podwoi się do 2035 roku, czyli wyniesie wówczas ponad 20 milionów1,2.

Według danych z 2013 roku chorzy z rozpoznaną jaskrą w wieku 40-80 lat stanowili 3,54% światowej populacji, czyli około 64,3 miliona. Szacuje się, że liczba ta wzrośnie do 76 milionów w 2020 roku, a niemalże podwoi się już w roku 2040, czyli osiągnie wartość ok. 112 milionów pacjentów3.

Analizując powyższe dane epidemiologiczne, łatwo stwierdzić, że wobec tak dużych populacji cierpiących z powodu powyższych chorób istnieje pewien wspólny zbiór zawierający pacjentów chorujących jednocześnie na nadciśnienie tętnicze i jaskrę. Taka sytuacja zobowiązuje do szukania terapii hipotensyjnej, która wpłynie pozytywnie na leczenie choroby okulistycznej, a w najgorszym scenariuszu nie pogorszy jej przebiegu. O ile w żadnym stopniu nie dziwi dobieranie grup leków obniżających ciśnienie w zależności od współistnienia cukrzycy, choroby niedokrwiennej czy niewydolności serca, o tyle choroby spoza – tradycyjnie rozumianego – kręgu chorób metabolicznych badane i brane pod uwagę są w tym kontekście znacznie rzadziej.

Celem niniejszego opracowania jest podanie praktycznych wskazówek terapeutycznych dla specyficznej grupy pacjentów „okulistyczno-kardiologicznych” na podstawie dostępnego piśmiennictwa opisującego tę tematykę.

Nadciśnienie tętnicze

Według definicji nadciśnienie tętnicze jest chorobą, w której wartości ciśnienia tętniczego są równe bądź przekraczają odpowiednio 140 mmHg dla skurczowego ciśnienia tętniczego (SBP – systolic blood pressure) oraz 90 mmHg dla rozkurczowego (DBP – diastolic blood pressure). Ta arbitralnie przyjęta granica, ustalona na podstawie licznych badań randomizowanych (RCT), stanowi punkt, powyżej którego korzyści płynące ze stosowanej terapii hipotensyjnej przewyższają jej potencjalne działania niepożądane. Z uwagi na odrębność rozpoznania (na podstawienie siatek centylowych, a nie sztywnych punktów odcięcia) oraz zmienność schematów terapeutycznych u dzieci i młodzieży niniejsze opracowanie dotyczyć będzie jedynie populacji dorosłych.

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Jaskra

Według definicji jaskra jest grupą chorób okulistycznych, których istotą jest postępująca, swoista neuropatia nerwu wzrokowego charakteryzująca się typowymi zmianami w cechach [...]

Nadciśnienie tętnicze – cele terapeutyczne

Wdrożenie terapii hipotensyjnej, polegającej w niektórych przypadkach jedynie na modyfikacji stylu życia, a u większości chorych na wdrożeniu farmakoterapii, powinno prowadzić [...]

Jaskra – cele terapeutyczne

Według wytycznych Polskiego Towarzystwa Okulistycznego (PTO) z 2017 r. nadrzędnym celem leczenia jaskry jest utrzymanie funkcji widzenia i zależnej od niej [...]

Nadciśnienie tętnicze i jaskra

Mimo bardzo licznych badań randomizowanych dotyczących samego nadciśnienia tętniczego i stosowanych schematów terapeutycznych oraz badań okulistycznych dotyczących diagnostyki i leczenia jaskry [...]

Patofizjologia

W przeprowadzonych metaanalizach dotyczących związku między nadciśnieniem tętniczym a występowaniem jaskry zaobserwowano widoczną zależność między podwyższonymi wartościami ciśnienia tętniczego a zwiększoną [...]

Farmakoterapia nadciśnienia

Mimo wielu powyższych analiz i uwzględniania zmian ciśnienia tętniczego jako czynnika ryzyka rozwoju jaskry brakuje badań randomizowanych, kontrolowanych placebo, odnoszących się [...]

Podsumowanie

Mimo bardzo licznych hipotez, zarówno patofizjologicznych, jak i farmakologicznych, nie ma wystarczających przesłanek pochodzących z randomizowanych badań naukowych pozwalających na zalecenie [...]

Do góry