prof. dr hab. n. med. Zbigniew Gąsior

Szanowni Państwo!

Koleżanki i Koledzy!

Nadal borykamy się w naszej codziennej pracy z utrudnieniami wynikającymi z pandemii i na razie nie możemy określić czasu, w którym powrócimy do „normalnej” pracy w szpitalach i przychodniach. Kursy, szkolenia, konferencje, w tym także nasz coroczny Międzynarodowy Kongres Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego, odbyły się, odbywają się i nadal będą prowadzone w formule online. Również znaczna część zajęć na uczelniach prowadzona jest/będzie z wykorzystaniem nauczania na odległość, część zajęć praktycznych powinna być, powiedziałbym nawet musi być, prowadzona z bezpośrednim kontaktem. Tylko kiedy będzie to możliwe tak, aby było bezpieczne dla naszych pacjentów i studentów?

W publikacjach podkreśla się, że ratunek dla populacji w czasie pandemii przyniesie szczepionka przeciwko COVID-19. Zapominamy jednak, że mamy szczepionki przeciw grypie, które w jesiennym okresie przewidywanego wzrostu zachorowań na grypę przy utrzymujących się wskaźnikach zachorowalności na COVID-19 powinny być stosowane szczególnie u osób z chorobami układu sercowo-naczyniowego. Jest to wskazanie klasy I towarzystw kardiologicznych. Szerzej omawia to zagadnienie w swoim artykule prof. Piotr Jankowski z UJ CM w Krakowie.

Wytyczne dotyczące postępowania w przewlekłych zespołach wieńcowych ukazały się w ubiegłym roku. Wniosły one wiele nowych zaleceń dotyczących metod diagnostycznych i farmakoterapii. Artykuł lek. Moniki Starzak i wsp. z Gliwic oraz GCM w Katowicach niejako przypomina, odwołując się do tych wytycznych, o kluczowym znaczeniu testów obrazowych w diagnostyce. Elektrokardiograficzny test wysiłkowy może być stosowany w tym celu jedynie w przypadku braku dostępności możliwości zastosowania testów obrazowych, wśród których najlepiej dostępny jest echokardiograficzny test obciążeniowy z zastosowaniem wysiłku lub dobutaminy. Zwiększenie liczby nowoczesnych tomografów w naszym kraju sprawia, że powinniśmy również wykorzystywać metodę angio-TK tętnic wieńcowych u osób z grupy małego ryzyka choroby wieńcowej, co pozwoli zredukować liczbę niepotrzebnie wykonanych inwazyjnych koronarografii.

Marskość wątroby wywołuje wiele zmian metabolicznych i hemodynamicznych, wpływających na funkcję i strukturę mięśnia sercowego. Zmiany te prowadzą do tzw. kardiomiopatii wątrobowej. Szczegółowy opis zmian patofizjologicznych w marskości wątroby, diagnostyki różnicowej umożliwiającej odróżnienie kardiomiopatii wątrobowej od kardiomiopatii alkoholowej, a także zasad kwalifikacji kardiologicznej do zabiegu przeszczepienia wątroby znajdziemy w artykule dr hab. Renaty Główczyńskiej i wsp. z WUM. Warto zwrócić uwagę na występowanie nadciśnienia wrotno-płucnego u niektórych chorych na marskość wątroby, co wymaga wykonania badania echokardiograficznego i cewnikowania krążenia płucnego. Wykazanie nadciśnienia w tętnicy płucnej przy prawidłowym ciśnieniu zaklinowania może stanowić wskazanie do włączenia specyficznej terapii naczyniowej wazodylatatorami w ramach programu terapeutycznego NFZ.

Migotanie przedsionków często gości na łamach „Kardiologii po Dyplomie”. Niedawno ukazały się nowe wytyczne ESC poświęcone temu tematowi i najpewniej niejednokrotnie będziemy prezentować wybrane zagadnienia dotyczące tej problematyki. Tym razem dydaktyczny artykuł o tym, jak diagnozować i leczyć pacjenta z pierwszym napadem migotania przedsionków, opracowany przez dr hab. Wiktorię Wojciechowską i wsp. z UJ CM w Krakowie.

Zachęcam również do zapoznania się z artykułem Rafała Niemca i lek. Irminy Morawskiej z Koła STN pod kierunkiem prof. Katarzyny Mizi-Stec z Katowic opisującym praktyczne aspekty farmakoterapii komorowych zaburzeń rytmu serca oraz z opracowaniem dr. hab. Lecha Paluszkiewicza i wsp. z Uniwersytetu w Bochum i z UM w Poznaniu wskazującym na pułapki w obrazowaniu echokardiograficznym niedomykalności zastawki trójdzielnej.

Sądzę, że powinien Państwa także zainteresować artykuł o optymalnej diecie (dr hab. Dariusz Włodarek z SGGW w Warszawie) oraz „przypadek horror” ze skrzepliną w PFO (lek. Kamil Wera i wsp. z Torunia).

W chwili, gdy otrzymają Państwo ten numer „Kardiologii po Dyplomie”, będziemy już mieli za sobą Kongres PTK, w którym pojawi się duża dawka nowych informacji, w tym także poświęconych nowym wytycznym ESC 2020. Mam jednak nadzieję, że mimo znacznego „przeładowania” webinarami w ostatnich miesiącach sięgną Państwo po nowy numer „Kardiologii po Dyplomie”, znajdując w nim coś interesującego dla siebie.

Zachęcam do zapoznania się z tym jesiennym numerem, życząc jednocześnie zdrowia i odporności w tym trudnym czasie pandemii.

prof. dr hab. n. med. Zbigniew Gąsior