BLACK CYBER WEEK! Publikacje i multimedia nawet do 80% taniej i darmowa dostawa od 350 zł! Sprawdź >
Prewencja udaru mózgu u pacjentów z migotaniem przedsionków i przewlekłą chorobą nerek
lek. Wirginia Michlicka
dr n. med. Witold Streb
lek. Jan Kłyś
prof. dr hab. n. med. Zbigniew Kalarus
- Pacjenci z migotaniem przedsionków i przewlekłą chorobą nerek – grupa szczególnie narażona na powikłania zakrzepowo-zatorowe i krwotoczne
- Możliwości profilaktyki farmakologicznej udaru mózgu u tych chorych, z uwzględnieniem korzyści i ryzyka
- Zabiegi przezcewnikowej eliminacji uszka lewego przedsionka jako jedna z metod postępowania
Szacuje się, że częstość występowania chorób sercowo-naczyniowych jest 2-krotnie wyższa u pacjentów z przewlekłą chorobą nerek (CKD – chronic kidney disease) niż w populacji ogólnej. Udowodniono, że obecność mikroalbuminurii oraz spadek klirensu kreatyniny (CrCl – creatinine clearance) <60 ml/min u chorych obciążonych kardiologicznie istotnie zwiększa ryzyko zgonu1. Migotanie przedsionków (AF – atrial fibrillation) jest najczęstszym zaburzeniem rytmu serca u pacjentów z CKD, zwłaszcza w jej fazie schyłkowej. Szacuje się, że w stadium 5 niewydolności nerek (CrCl <15 ml/min) oraz u chorych hemodializowanych częstość występowania AF wynosi 11,6%2. Współwystępowanie AF i CKD powoduje znaczący wzrost ryzyka powikłań zakrzepowo-zatorowych, w tym udaru niedokrwiennego mózgu (do 49%), a także poważnych powikłań krwotocznych takich jak krwawienia wewnątrzczaszkowe3. W związku z tym prewencja udaru mózgu w tej szczególnej grupie pacjentów stanowi wyzwanie dla lekarzy praktyków.
W ogólnej populacji chorych z AF skuteczną metodą prewencji powikłań zakrzepowo-zatorowych jest zastosowanie doustnych leków przeciwkrzepliwych. Jednak u chorych z CKD taka terapia często okazuje się nieskuteczna i wiąże się ze zwiększonym ryzykiem powikłań krwotocznych.
Celem artykułu jest przedstawienie możliwości profilaktyki udaru mózgu u pacjentów z AF oraz współistniejącą CKD, z omówieniem korzyści i ryzyka związanego z różnymi formami profilaktyki farmakologicznej oraz z uwzględnieniem zabiegów przezcewnikowej eliminacji uszka lewego przedsionka.
Układ sercowo-naczyniowy a CKD
U chorych z CKD często dochodzi do zaburzeń metabolicznych, zwiększenia wolemii, zaburzeń gospodarki elektrolitowej i kwasowo-zasadowej, rozwoju przewlekłego stanu zapalnego, a także sztywności naczyń i kalcyfikacji układu sercowo-naczyniowego. Pr...
W I stadium CKD (z prawidłowym lub podwyższonym CrCl >90 ml/min) oraz w II stadium CKD (z łagodnie zmniejszonym CrCl – 60-89 ml/min) zwykle nie występują zaburzenia hemostazy. Pojawiają się one w miarę postępu choroby, kiedy obserwuje się tendencję zarówno do powstawania zakrzepów, jak i incydentów krwotocznych7.
