Artykuł poświęcony koordynowanej opiece medycznej został podzielony na dwie części. W pierwszej opisujemy czynniki, które przyczyniły się do jej powstania, definicje, cele oraz istotne uwarunkowania sprawnego funkcjonowania. W drugiej omawiamy przykłady wykorzystania opieki koordynowanej w polskim systemie ochrony zdrowia w odniesieniu do chorób układu krążenia.

Uwarunkowania pociągające za sobą konieczne zmiany w opiece zdrowotnej

Efektywność systemu ochrony zdrowia jest wypadkową radzenia sobie z rosnącymi oczekiwaniami i potrzebami społecznymi oraz wykorzystania kurczących się zasobów finansowych i ludzkich. Organizacja systemu ochrony zdrowia stoi przed licznymi wyzwaniami, do których należą m.in.:

• rosnąca długość życia
• wielochorobowość
• konieczność sprostania wytycznym postępowania w poszczególnych jednostkach chorobowych
• zapewnienie równego dostępu do świadczeń zdrowotnych
• wzrastające koszty świadczeń zdrowotnych
• cyfryzacja i telemedycyna
• uwarunkowania prawne
• kryzys i związane z nim ograniczenia możliwości finansowania świadczeń zdrowotnych
• zagrożenia epidemiczne – wysuwające się ostatnio na pierwszy plan¹.

W większości krajów dominuje fragmentaryczna opieka medyczna, która cechuje się ułożonymi hierarchicznie, oddzielnymi i w znacznym stopniu niezależnymi ośrodkami opieki zdrowotnej. Mają one za zadanie się uzupełniać. Decentralizacja i wąska specjalizacja wielu ośrodków koliduje z wydajnością systemu opieki nad pacjentem². Niestety, obserwując codzienne realia naszej pracy, widzimy, że ten rodzaj opieki medycznej się nie sprawdza. Pociąga za sobą koszty, bezradność pracowników ochrony zdrowia wynikającą z ograniczonego przepływu informacji medycznych oraz frustrację pacjentów błądzących w tak funkcjonującym systemie. Niezbędne świadczenia nie są dostarczane lub trafiają do pacjenta z dużym opóźnieniem. Wskaźniki efektywności kosztowej podejmowanych działań są złe.

Zachodzi konieczność stworzenia programów opieki dostarczających najwyższej jakości świadczenia i zapewniających najlepsze efekty zdrowotne wszystkim ubezpieczonym, przy najniższym koszcie dla systemu. Dla osiągnięcia tego celu ważna jest integracja świadczeń na różnym poziomie opieki medycznej, we właściwym czasie i najlepiej w jednym miejscu, co przyczynia się do poprawy komfortu chorych. Takie rozwiązania pozwalają codziennej praktyce zbliżyć się do wymogów zawartych w aktualnych wytycznych. Jak wynika z analiz, zapewnia je właśnie koordynowana opieka zdrowotna.