prof. dr hab. n. med. Zbigniew Gąsior

Szanowni Państwo!

Koleżanki i Koledzy!

Po wakacyjnych upałach i wyraźnym spadku zakażeń w tamtym okresie, teraz – jesienią – przygotowujemy się do kolejnej, czwartej fali pandemii. Podświadomie chcemy wierzyć, że ta fala nie będzie wysoka i uda się uniknąć dużej liczby hospitalizacji. Jesienią planuje się zwykle wiele spotkań szkoleniowych, warsztatowych, konferencji i kongresów – chcielibyśmy, aby mogły być w końcu organizowane stacjonarnie, z obecnością uczestników nie w internecie, lecz na miejscu. Chyba wszyscy tęsknimy już za normalnością. Część spotkań w ostatnim czasie udawało się organizować stacjonarnie, głównie w formie hybrydowej, ale czy będzie dalej taka możliwość, chyba nikt jeszcze nie wie.

Zachęcam więc do lektury kolejnego wydania „Kardiologii po Dyplomie” – czasopisma, które niezależnie od okoliczności związanych z pandemią ukazuje się nieprzerwanie. Tematem bieżącego numeru jest choroba pnia lewej tętnicy wieńcowej. Jeszcze nie tak dawno ten typ zmian w tętnicach wieńcowych był wyłączną domeną działań kardiochirurgicznych. Obecnie rekomendacje Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego (ESC – European Society of Cardiology) zawierają informacje, w jakich przypadkach możliwa lub wskazana jest interwencja przezskórna. W bieżącym numerze mamy okazję zapoznać się z komentarzem kardiochirurgów z Uniwersyteckiego Szpitala Klinicznego w Białymstoku dotyczącym tego zagadnienia. Autorzy (dr Maciej Mitrosz i wsp.) dyskutują na temat właściwego wyboru optymalnej metody rewaskularyzacji, analizując wyniki licznych badań randomizowanych, również takich, które wzbudziły kontrowersje, oraz dużych rejestrów. W podsumowaniu wskazują, że w doborze metody leczenia należy się kierować nie tylko wykonalnością techniczną zabiegu przezcewnikowego, stanem klinicznym chorego, lecz także prognozowanymi efektami odległymi leczenia.

Infekcyjne zapalenie wsierdzia (IZW) stanowi nadal bardzo poważne schorzenie, co w tytule swojego opracowania podkreślają lek. Małgorzata Misztal-Ogonowska i wsp. z Narodowego Instytutu Kardiologii w Warszawie-Aninie. Autorzy przedstawiają czynniki etiologiczne, kryteria rozpoznania, omawiają zasady diagnostyki mikrobiologicznej i obrazowej, zasady antybiotykoterapii oraz wskazania do operacji. Zwracają uwagę na korzyści wynikające z kompleksowego postępowania w ramach grupy IZW oraz na konieczność redukcji zakażeń szpitalnych.

Kontynuując temat zakażeń, dr Marcin Wełnicki i prof. Artur Mamcarz z Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego (WUM) przywołują m.in. wytyczne dotyczące prewencji chorób układu sercowo-naczyniowego wskazujące na istotne znaczenie szczepień przeciwko grypie, a następnie omawiają specyfikę infekcji COVID-19 w grupie pacjentów cierpiących na choroby układu krążenia. Metaanalizy dokumentują u tych chorych kilkukrotny wzrost ryzyka zgonu w przypadku zakażenia koronawirusem. Autorzy rekomendują szczepienia przeciwko COVID-19, grypie, pneumokokom w omawianej grupie, zwłaszcza u osób ze zwiększonym ryzykiem powikłań.

Leczenie chorych w zaawansowanym wieku często nie jest łatwe, w związku z obecnością chorób współistniejących, niekiedy licznych. Lek. Izabela Warchoł i prof. Andrzej Lubiński (Uniwersytet Medyczny w Łodzi) omawiają zasady leczenia arytmii u osób w podeszłym wieku. Przytaczając przykłady różnych stanów arytmii serca i zaburzeń przewodzenia, przedstawiają zasady postępowania, w tym wskazania do interwencji w formie ablacji i wszczepiania urządzeń, zwracając uwagę na konieczność indywidualizacji decyzji, szczególnie u osób chorych terminalnie.

W artykule opisującym zasady terapii przeciwkrzepliwej u chorych poddawanych ablacji przezskórnej zaburzeń rytmu serca autorzy (lek. Adam Wojtaszczyk i wsp. z Centralnego Szpitala Klinicznego w Łodzi) nawiązują do nowych rekomendacji ESC, które w klasie I zalecają nieprzerywanie antykoagulacji w przypadku zabiegów przeprowadzanych u chorych z migotaniem przedsionków.

W październikowym wydaniu warto zapoznać się również ze specyfiką patogenezy ostrej i przewlekłej niewydolności prawej komory, zasadami diagnostyki i leczenia stosowanymi w tym przypadku (lek. Aleksandra Zych i dr Agata Tymińska z WUM) oraz omówieniem postępowania w nadciśnieniu płucnym występującym w przebiegu chorób układu oddechowego (prof. Maciej Kostrubiec z WUM). Formą tętniczego nadciśnienia płucnego wtórnego do wrodzonych wad serca jest zespół Eisenmengera – szczegółowego opisu tego zagadnienia podjęli się dr hab. Ewa Kowalik i prof. Piotr Hoffman z Narodowego Instytutu Kardiologii w Warszawie-Aninie.

W bieżącym numerze znajdą Państwo ponadto ciekawy artykuł prof. Jerzego Chudka ze Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach o przewlekłym niedokrwieniu kończyn dolnych, artykuł dr. Piotra Scisło i prof. Zenona Huczka z WUM na temat nowych metod przezcewnikowego wszczepiania zastawki mitralnej oraz pracę poświęconą leczeniu uzupełniającemu w prewencji pierwotnej i wtórnej migotania przedsionków, z podkreśleniem roli inhibitorów konwertazy angiotensyny, sartanów i antagonistów aldosteronu w tym zakresie (dr Dominika Dąbrowska z WUM).

Zapraszam do zapoznania się z treścią jesiennego wydania „Kardiologii po Dyplomie” i życzę miłej lektury.