Dlaczego warto szczepić pacjentów ze schorzeniami układu sercowo-naczyniowego?

dr n. med. Marcin Wełnicki

prof. dr hab. n. med. Artur Mamcarz

III Klinika Chorób Wewnętrznych i Kardiologii, Wydział Lekarski, Warszawski Uniwersytet Medyczny

Adres do korespondencji:

prof. dr hab. n. med. Artur Mamcarz

III Klinika Chorób Wewnętrznych i Kardiologii

Wydział Lekarski

Warszawski Uniwersytet Medyczny

Międzyleski Szpital Specjalistyczny

ul. Bursztynowa 2

04-749 Warszawa

  • Dlaczego schorzenia układu sercowo-naczyniowego i infekcje stanowią niebezpieczne zestawienie?
  • Wytyczne i zalecenia ekspertów dotyczące szczepień u pacjentów kardiologicznych – w kontekście nadchodzącego sezonu grypowego i realiów pandemii COVID-19
  • Wiedza i doświadczenie jako odpowiedź na strach i brak rzetelnych informacji


Schorzenia układu sercowo-naczyniowego to choroby cywilizacyjne. Dyslipidemia, otyłość, nadciśnienie tętnicze, zaburzenia gospodarki węglowodanowej – te wszystkie klasyczne czynniki ryzyka, obok złego stylu życia (nikotynizm, brak aktywności fizycznej itp.), powodują, że schorzenia układu sercowo-naczyniowego od lat wiodą prym wśród przyczyn przedwczesnych zgonów na całym świecie. Choroba niedokrwienna serca, udar mózgu i inne zakrzepowo-zatorowe powikłania miażdżycy są jednak nie tylko główną przyczyną zgonów, lecz także niepełnosprawności rozumianej jako życie w chorobie. Jakość życia pacjenta z trójnaczyniową chorobą wieńcową, niewydolnością serca, po zawale mięśnia sercowego czy z niedowładem kończyn po udarze mózgu jest przecież często dramatyczna. Nie zawsze jednak na pierwszym miejscu wśród schorzeń w największym stopniu ograniczających prawidłowe funkcjonowanie znajdowały się choroby układu sercowo-naczyniowego. Kiedyś, nie tak dawno temu, były to choroby zakaźne. Od czasu wynalezienia antybiotyków i szczepionek świat zmienił się nie do poznania. Można bez przesady stwierdzić, że antybiotyki i szczepionki dla ogółu ludzkości były takim przełomem, jak możliwość poddania pacjenta anestezji czy rozwój inwazyjnej kardiologii dla środowiska medycznego.

Szczepić się bezdyskusyjnie warto. Pacjentów ze schorzeniami układu sercowo-naczyniowego warto jednak szczepić szczególnie.

Wpływ infekcji na przebieg chorób układu sercowo-naczyniowego

To, że infekcja może zaostrzyć wiele chorób układu sercowo-naczyniowego, wydaje się oczywiste i powszechnie wiadome. Znajduje również potwierdzenie w badaniach naukowych.

Już w 2004 r. Smeeth i wsp. opublikowali pracę dotyczącą oceny ryzyka wystąpienia zawału mięśnia sercowego i udaru w przebiegu ostrej infekcji dróg oddechowych. W badaniu uwzględniono dane blisko 60 000 pacjentów. Okazało się, że ryzyko zawału ser...

Obserwacje odwrotne wyraźnie potwierdzają także zależność między infekcją a niekorzystnymi zdarzeniami sercowo-naczyniowymi. Barnes i wsp. dowodzą na przykład, że wywiad ostatnio przebytej ostrej infekcji dróg oddechowych jest 2-krotnie bardziej p...

Cytowane badania dotyczą przede wszystkim grypy. W wytycznych i stanowiskach ekspertów pojawiają się także informacje na temat zasadności stosowania innych szczepień w tej specyficznej grupie chorych.

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Wpływ infekcji na przebieg chorób układu sercowo-naczyniowego

To, że infekcja może zaostrzyć wiele chorób układu sercowo-naczyniowego, wydaje się oczywiste i powszechnie wiadome. Znajduje również potwierdzenie w badaniach naukowych. [...]

Wytyczne, zalecenia, opinie ekspertów

Wytyczne Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego (ESC – European Society of Cardiology) dotyczące prewencji chorób układu sercowo-naczyniowego w praktyce klinicznej z 2016 r. [...]

Świat popandemiczny

Na początku 2020 r. autorzy niniejszego artykułu zastanawiali się w prywatnej rozmowie, czy świat po pandemii wciąż będzie taki sam. Obecnie [...]

COVID-19 i schorzenia układu sercowo-naczyniowego

Badania i metaanalizy przeprowadzone od początku pandemii nie pozostawiają złudzeń – COVID-19 może być przyczyną incydentów sercowo-naczyniowych, a współistnienie schorzeń układu [...]

Podsumowanie

Wyszliśmy od rozważań ogólnych, omówiliśmy dokładniej grypę, odchodzącą nieco w cień w czasach pandemii nowej choroby zakaźnej – COVID-19, do której [...]

Do góry