Nadciśnienie płucne w chorobach płuc

prof. dr hab. n. med. Maciej Kostrubiec

Klinika Chorób Wewnętrznych i Kardiologii z Centrum Diagnostyki i Leczenia Żylnej Choroby Zakrzepowo-Zatorowej, Warszawski Uniwersytet Medyczny

Mid and South Essex NHS Foundation Trust, Wielka Brytania

Adres do korespondencji:

prof. dr hab. n. med. Maciej Kostrubiec

Klinika Chorób Wewnętrznych i Kardiologii

z Centrum Diagnostyki i Leczenia Żylnej Choroby Zakrzepowo-Zatorowej

Warszawski Uniwersytet Medyczny

ul. Lindleya 4

02-005 Warszawa

  • Klasyfikacja chorych z nadciśnieniem płucnym (PH)
  • Objawy sugerujące PH u pacjentów z chorobami płuc
  • Zasady diagnostyki i terapii


Na podstawie etiologii Światowa Organizacja Zdrowia (WHO – World Health Organization) klasyfikuje pacjentów z nadciśnieniem płucnym (PH – pulmonary hypertension) do 5 grup1:

  • grupa 1: tętnicze nadciśnienie płucne (PAH – pulmonary arterial hypertension)
  • grupa 2: nadciśnienie płucne spowodowane chorobą lewego serca
  • grupa 3: nadciśnienie płucne w przebiegu chorób układu oddechowego i/lub hipoksji
  • grupa 4: przewlekłe nadciśnienie płucne zakrzepowo-zatorowe
  • grupa 5: nadciśnienie płucne o niejasnej przyczynie lub patomechanizmie wieloczynnikowym.

Do grupy 3 zalicza się pacjentów, u których PH rozwija się w przebiegu różnych chorób płuc lub przewlekłej hipoksji powodującej odruchowy skurcz tętnic płucnych i wtórnie ich przebudowę, pogrubienie ściany naczyń i/lub zmniejszenie ich liczby w związku z ubytkiem tkanki płucnej, co prowadzi do rozwoju nadciśnienia płucnego. Kluczowe znaczenie w terapii tej postaci PH ma leczenie choroby płuc oraz w razie potrzeby tlenoterapia.

Częstość występowania i stopień ciężkości PH

Dokładna częstość występowania i ciężkość PH u pacjentów z chorobami płuc są trudne do oszacowania z kilku przyczyn. Przede wszystkim wynika to z problemów z definicją PH. Powszechnie przyjmuje się, że do jego rozpoznania konieczne jest cewnikowanie prawego serca i potwierdzenie średniego ciśnienia w tętnicy płucnej (mPAP – mean pulmonary artery pressure) ≥25 mmHg. Jednak część badaczy zwraca uwagę, że PH powinno być rozpoznawane już u pacjentów z mPAP >20 mmHg, zwłaszcza przy podwyższonym płucnym oporze naczyniowym ≥3 jednostek Wooda1. Ponadto z powodu inwazyjności cewnikowania autorzy opracowań często oceniają obecność PH na podstawie samego badania echokardiograficznego, które pozwala jedynie na przybliżone oszacowanie ciśnienia w tętnicy płucnej. Ogólnie jednak twierdzi się, że większość pacjentów w grupie 3 ma łagodne do umiarkowanego PH z mPAP w zakresie 20-35 mmHg. Natomiast mniej niż 5% ma ciężkie PH, które jest bardziej typowe dla grupy 1 (PAH). PH związane z chorobami płuc częściej spotyka się u osób starszych; i tak w badaniach pacjentów z nadciśnieniem płucnym ≥65 r.ż. grupa 3 PH stanowiła 14%, grupa 2 PH 28%, a 17% miało mieszaną etiologię z grup 2 i 3 PH2.

W grupie 3 wyróżnia się PH spowodowane przez:

3.1. Obturacyjne choroby płuc, takie jak przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP) czy bronchiektazje.

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Częstość występowania i stopień ciężkości PH

Dokładna częstość występowania i ciężkość PH u pacjentów z chorobami płuc są trudne do oszacowania z kilku przyczyn. Przede wszystkim wynika [...]

Patogeneza

Przyczyną wzrostu ciśnienia w tętnicach płucnych w przebiegu chorób płuc jest wazokonstrykcja spowodowana hipoksją (HPVC – hypoxic pulmonary vasoconstriction) z wtórnym [...]

Diagnostyka

Podstawowa diagnostyka powinna dotyczyć przede wszystkim choroby płuc, jednak odnotowanie specyficznych objawów (przedstawionych w tab. 1) powinno skłonić do podejrzenia PH15. [...]

Rokowanie

PH wtórne do chorób płuc zwykle postępuje i jest związane z wyższą zachorowalnością i śmiertelnością. W POChP, w zależności od stadium [...]

Leczenie

Podstawą leczenia PH u pacjentów z chorobą płuc jest terapia choroby podstawowej. Pomimo stwierdzenia umiarkowanej redukcji ciśnienia płucnego po zastosowaniu niektórych [...]

Podsumowanie

Grupę 3 PH stanowią pacjenci, u których tego typu nadciśnienie rozwija się w przebiegu różnych chorób płuc lub przewlekłej hipoksji. PH [...]
Do góry