Ze względu na częstość występowania zespołu takotsubo zasady postępowania opierają się głównie na badaniach obserwacyjnych, eksperymentalnych, opisach przypadków i zostają ostatecznie uzgodnione na zasadzie opinii ekspertów (tab. 1)^1-3. Ten fakt podkreślają sami autorzy aktualnych rekomendacji Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego (ESC – European Society of Cardiology) dotyczących zespołu takotsubo – Lyon i Ghadri^3-5. Brakuje jednak wieloośrodkowych randomizowanych badań klinicznych, w związku z czym leczenie i profilaktyka rozwoju przewlekłej niewydolności serca w zespole takotsubo, zwłaszcza po pierwszym epizodzie choroby, wciąż budzi kontrowersje⁶.

Aktualne metody leczenia zespołu takotsubo

Terapia powinna opierać się przede wszystkim na ocenie prawdopodobieństwa rozpoznania zespołu takotsubo (szerzej opisanej w pierwszej części artykułu opublikowanej w numerze 6/2021 „Kardiologii po Dyplomie”)⁷ oraz stratyfikacji ryzyka przy przyjęciu do szpitala. Zgodnie z rekomendacjami Asocjacji Niewydolności Serca ESC u pacjentów wysokiego ryzyka (z frakcją wyrzutową lewej komory [LVEF – left ventricular ejection fraction] <45%) należy rozważyć włączenie^3,4:

• β-adrenolityków, zwłaszcza w ostrej fazie choroby przebiegającej bez wstrząsu kardiogennego, przy obecności zawężania w drodze odpływu lewej komory (LVOTO – left ventricular outflow tract obstruction; gradient >40 mmHg) lub towarzyszącej komorowej i nadkomorowej tachyarytmii (zwykle migotanie przedsionków)
• inhibitorów konwertazy angiotensyny (ACEI – angiotensin-converting enzyme inhibitors), szczególnie u pacjentów z podwyższonymi wartościami ciśnienia tętniczego lub z wywiadem nadciśnienia tętniczego.

Z uwagi na pogorszenie kurczliwości lewej komory niewynikające z niedokrwienia takie postępowanie (zbliżone do leczenia niewydolności serca) wydaje się częściowo uzasadnione, zwłaszcza w początkowym okresie choroby8. Jednak mimo istnienia takich p...

Leczenie pacjentów z obecną skrzepliną w koniuszku lewej komory (ryc. 1) nie jest jednoznacznie określone. Zdaniem części autorów należy stosować terapeutyczną dawkę heparyny drobnocząsteczkowej, a następnie kontynuować leczenie doustnym antykoagu...

Poza powikłaniem w postaci skrzepliny w lewej komorze u części chorych z zespołem takotsubo rozwija się migotanie przedsionków (AF – atrial fibrillation) – w czasie hospitalizacji lub tuż po wypisie. Przy podwyższonym ryzyku zatorowo-zakrzepowym (...