Jak korzystać z echokardiografii w celu rozpoznania nadciśnienia płucnego?

dr n. med. Marcin Konopka

Zakład Kardiologii Sportowej i Nieinwazyjnej Diagnostyki Kardiologicznej, Warszawski Uniwersytet Medyczny

Adres do korespondencji:

dr n. med. Marcin Konopka

Zakład Kardiologii Sportowej

i Nieinwazyjnej Diagnostyki Kardiologicznej

Mazowiecki Szpital Bródnowski

ul. Kondratowicza 8, 03-242 Warszawa

e-mail: marcin.konopka@op.pl

  • Klasyfikacja nadciśnienia płucnego
  • Ocena prawdopodobieństwa jego wystąpienia z wykorzystaniem badania echokardiograficznego
  • Parametry echokardiograficzne pomocne w diagnostyce, monitorowaniu i ocenie rokowania pacjentów z nadciśnieniem płucnym


Nadciśnienie płucne oznacza stan patofizjologiczny, w którym dochodzi do podwyższenia ciśnienia w naczyniach płucnych i jamach prawego serca. W ostatnich latach można zauważyć ewolucję w definicji omawianego problemu. Dotychczasowa, arbitralnie przyjęta definicja z 1973 r. do rozpoznania nadciśnienia płucnego wymagała stwierdzenia podwyższonego średniego spoczynkowego ciśnienia w tętnicy płucnej ≥25 mmHg zmierzonego w trakcie cewnikowania prawego serca. Najnowsza definicja, bazująca w dużej mierze na badaniach klinicznych, pozwala rozpoznawać nadciśnienie płucne w przypadku stwierdzenia średnich wartości ciśnienia w tętnicy płucnej >20 mmHg. W wybranych sytuacjach ocena powinna być uzupełniona o pomiar naczyniowego oporu płucnego i ciśnienia zaklinowania w tętnicach płucnych (różnicowanie przedwłośniczkowego i pozawłośniczkowego nadciśnienia płucnego)1-3.

Klasyfikacja

Do rozwoju nadciśnienia płucnego może prowadzić wiele różnych schorzeń i nieprawidłowości. Opierając się na podobnym patomechanizmie, manifestacji klinicznej i sposobie leczenia, stworzono klasyfikację, która w ramach omawianego problemu wyróżnia 5 głównych grup1,3:

  1. Tętnicze nadciśnienie płucne:
    • idiopatyczne
    • dziedziczne
    • wywołane przez leki lub toksyny
    • będące konsekwencją niektórych schorzeń, takich jak choroby tkanki łącznej, zakażenie ludzkim wirusem niedoboru odporności (HIV – human immunodeficiency virus), nadciśnienie wrotne, wady wrodzone serca, schistosomatoza.
  2. Nadciśnienie płucne w przebiegu choroby lewego serca:
    • niewydolność serca z obniżoną lub zachowaną frakcją wyrzutową
    • wady zastawkowe serca
    • wrodzone/nabyte wady prowadzące do pozawłośniczkowego nadciśnienia płucnego (m.in. zwężenia żył płucnych)
    • przetrwałe nadciśnienie płucne noworodków.
  3. Nadciśnienie płucne w przebiegu chorób płuc i/lub hipoksji:
    • choroba płuc z obturacją
    • choroba płuc z restrykcją
    • zmiany mieszane obturacyjno-restrykcyjne
    • hipoksja bez współistniejącej choroby płuc
    • wady rozwojowe.
  4. Nadciśnienie płucne jako konsekwencja niedrożności tętnic płucnych:
    • przewlekłe zakrzepowo-zatorowe nadciśnienie płucne
    • inne przyczyny prowadzące do niedrożności tętnic płucnych.
  5. Nadciśnienie płucne o niewyjaśnionym i/lub wieloczynnikowym mechanizmie:
    • choroby układu krwiotwórczego: choroby rozrostowe szpiku
    • choroby układowe i metaboliczne
    • złożone wrodzone wady serca.

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Diagnostyka – ocena prawdopodobieństwa wystąpienia nadciśnienia płucnego

Diagnostyka nadciśnienia płucnego jest najczęściej wieloetapowa. Oprócz wnikliwego badania podmiotowego i przedmiotowego wymaga również umiejętnego zastosowania różnych badań diagnostycznych. Badanie echokardiograficzne [...]

Diagnostyka – inne przydatne parametry echokardiograficzne

Pozostałe, dotychczas niewymienione parametry echokardiograficzne mogą być pomocne w diagnostyce i monitorowaniu pacjentów z nadciśnieniem płucnym. Właściwie wykorzystane, stanowią uzupełnienie kompleksowej [...]

Diagnostyka – parametry o znaczeniu prognostycznym

Wybrane parametry echokardiograficzne mają udowodnione znaczenie rokownicze i służą do monitorowania chorych z nadciśnieniem płucnym. Wytyczne Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego (ESC – [...]

Podsumowanie

Badanie echokardiograficzne stanowi cenne narzędzie diagnostyczne dla pacjentów z nadciśnieniem płucnym i zawsze powinno być wykonywane w przypadku jego podejrzenia. W [...]
Do góry