Pomiary ciśnienia tętniczego w gabinecie lekarskim i poza nim
Maria Boszko lek. Bartosz Krzowski dr hab. n. med. Paweł Balsam
- Zasady prawidłowego wykonywania pomiarów ciśnienia tętniczego w gabinecie lekarskim, w warunkach ambulatoryjnych oraz w domu pacjenta – na podstawie aktualnych wytycznych European Society of Hypertension
- Wybór urządzenia, procedura wykonywania badania, sytuacje szczególne
- Zalety i wady poszczególnych form pomiaru ciśnienia tętniczego
Nadciśnienie tętnicze jest istotnym czynnikiem ryzyka sercowo-naczyniowego, który przyczynia się do rozwoju takich schorzeń, jak udar mózgu, choroba niedokrwienna serca, niewydolność serca, przewlekła choroba nerek czy retinopatia. Jednym z kluczowych elementów postępowania z chorym jest wczesna diagnostyka i jak najszybsze wdrożenie optymalnej terapii hipotensyjnej. W ubiegłym roku ukazały się nowe wytyczne European Society of Hypertension1. Szczegółowo omówiono w nich postępowanie w zakresie wykonywania pomiarów ciśnienia tętniczego w gabinecie lekarskim, warunkach ambulatoryjnych oraz w domu pacjenta.
Epidemiologia
Według danych Narodowego Funduszu Zdrowia na nadciśnienie tętnicze choruje prawie 10 mln dorosłych Polaków2. Gdyby zastosować amerykańskie kryteria rozpoznawania nadciśnienia tętniczego, liczba ta wzrosłaby do prawie 18 mln. Tym samym schorzenie to dotyczy co trzeciej osoby dorosłej w naszym kraju. Najliczniejszą grupę stanowią chorzy w wieku 55-74 lata. Niepokojące dane pochodzą z badania NATPOL 2011, w którym oceniano poziom kontroli nadciśnienia tętniczego i dyslipidemii w Polsce3. Aż u 30% badanych omawiane schorzenia nie były rozpoznane. Prawie co dziesiąty badany pomimo właściwego rozpoznania nie był leczony, a 36% leczono nieskutecznie. Ostatecznie jedynie 26% chorych otrzymywało skuteczne leczenie. Wyniki te wskazują na wciąż zbyt małą świadomość zagrożeń dla zdrowia pacjenta związanych z tymi schorzeniami oraz na utrzymującą się nieadekwatną kontrolę badanych parametrów pomimo sformułowania jednoznacznych wytycznych postępowania z chorymi.
Nadciśnienie tętnicze to choroba o podstępnym przebiegu. W większości przypadków pacjent nie odczuwa żadnych dolegliwości i nie jest świadomy osiąganych wartości ciśnienia krwi, a jednocześnie jego ogólne ryzyko sercowo-naczyniowe znacznie wzrasta. Tym samym wykonywanie regularnych pomiarów tego parametru życiowego odgrywa kluczową rolę we właściwym rozpoznaniu omawianego schorzenia i umożliwia podjęcie koniecznych interwencji terapeutycznych zmierzających do poprawy rokowania chorego.
