Echokardiograficzna ocena morfologii i funkcji lewego przedsionka (LA – left atrium) odgrywa istotną rolę w elektrofizjologii, nie tylko podczas kwalifikacji i przygotowania do zabiegów, lecz także oceny ich ewentualnych powikłań czy rokowania pozabiegowego. Właściwa interpretacja zależy jednak od przeprowadzenia poprawnego i kompleksowego badania, zgodnie z aktualnymi zaleceniami. W ocenie LA można wykorzystać zarówno echokardiografię przezklatkową, jak i przezprzełykową. Ostatnio coraz szerzej stosuje się również metody oparte na tkankowej echokardiografii dopplerowskiej oraz śledzeniu markerów akustycznych, w tym dostępne komercyjnie półautomatyczne algorytmy przeznaczone do ilościowej oceny funkcji przedsionka.

Echokardiografia dwuwymiarowa

W praktyce klinicznej najczęściej stosowanym echokardiograficznym parametrem oceny wielkości LA jest jego wymiar przednio-tylny. Zgodnie z aktualnymi zaleceniami wielkość LA powinna być mierzona na koniec skurczu lewej komory (LV – left ventricle), kiedy jama LA jest największa. Należy wybrać projekcję, w której można uzyskać największy rozmiar przedsionka (warto pamiętać, że niekoniecznie będzie to ta sama płaszczyzna co dla LV). Tradycyjny pomiar średnicy LA, chociaż prosty do uzyskania i powtarzalny, może nie odzwierciedlać rzeczywistego stopnia jego powiększenia, ponieważ jama LA nie zawsze powiększa się równomiernie we wszystkich kierunkach. W związku z tym obecnie nie zaleca się używania średnicy jako pojedynczego wykładnika wielkości LA. Lepszym parametrem jest planimetryczny pomiar powierzchni LA w ortogonalnych projekcjach czterojamowej i dwujamowej. Należy pamiętać o właściwym obrysowaniu LA – z pominięciem żył płucnych i granicą na poziomie pierścienia mitralnego (a nie szczytów płatków zastawki mitralnej). Bardziej dokładne i rekomendowane w przypadku oceny remodelingu jest określenie objętości LA (LAV – left atrial volume). Zaleca się stosowanie algorytmu sumowania dysków, podobnie jak w przypadku oceny objętości LV. Przedsionek powinien zostać obrysowany w 2 projekcjach: koniuszkowej czterojamowej i dwujamowej. Alternatywą jest zastosowanie prostszej metody „area–length”. Uzyskane pomiary LAV, niezależnie od metody, zawsze należy indeksować do powierzchni ciała (LAVI – left atrial volume index) (ryc. 1). Górna granica normy dla LAVI wynosi 34 ml/m², niezależnie od płci (tab. 1).