Temat numeru

Kardiotoksyczność leczenia biologicznego – jak postępować w praktyce

dr hab. n. med. Jarosław Woroń

Zakład Farmakologii Klinicznej, Katedra Farmakologii, Wydział Lekarski, Uniwersytet Jagielloński – Collegium Medicum

Poradnia Farmakologii Klinicznej, Oddział Kliniczny Anestezjologii i Intensywnej Terapii, Szpital Uniwersytecki w Krakowie

Adres do korespondencji:

dr hab. n. med. Jarosław Woroń

Zakład Farmakologii Klinicznej, Katedra Farmakologii

Wydział Lekarski, Uniwersytet Jagielloński – Collegium Medicum

ul. Grzegórzecka 16, 31-531 Kraków

e-mail: j.woron@uj.edu.pl

  • Czynniki ryzyka wystąpienia kardiotoksyczności
  • Rodzaje i mechanizmy kardiotoksycznego działania leków biologicznych
  • Leki o potencjale korygującym i prewencyjnym


Jednym z niepożądanych działań leczenia biologicznego są powikłania ze strony układu sercowo-naczyniowego. Negatywne skutki terapii mogą obejmować mięsień sercowy, naczynia żylne i tętnicze, a także układ autonomiczny i hormonalny, wpływając pośrednio na funkcjonowanie układu krążenia. Mechanizmy niepożądanego działania leków biologicznych w odniesieniu do układu sercowo-naczyniowego mogą być związane z bezpośrednim wpływem leków na komórki serca czy śródbłonek naczyniowy, jednak nie należy zapominać, że istotnymi czynnikami modyfikującymi ryzyko wystąpienia działań niepożądanych bywają także naciekanie naczyń przez nowotwór, wpływ układu immunologicznego lub uogólniony proces zapalny. Każda ze strategii terapeutycznych wykorzystywanych w leczeniu chorób nowotworowych (chemioterapia, hormonoterapia, leki ukierunkowane molekularnie, immunoterapia, radioterapia) przejawia potencjał toksyczny1-5. Choroby nowotworowe, a także schorzenia o podłożu zapalnym mogą zwiększać ryzyko wystąpienia kardiotoksyczności o różnym obrazie klinicznym. Nie wolno zapominać również, że pojawienie się nowych objawów może świadczyć o odpowiedzi terapeutycznej.

Najpoważniejszym efektem niepożądanego działania leczenia biologicznego jest uszkodzenie mięśnia sercowego, prowadzące do jego niewydolności. Niektóre terapie mogą wywołać dysfunkcję serca we wczesnym okresie od ekspozycji (jest to tzw. kardiotoks...

Przy podejrzeniu wystąpienia kardiotoksyczności najistotniejsza jest właściwa diagnostyka, która opiera się m.in. na ocenie objawów klinicznych oraz badaniu echokardiograficznym4-7. W przypadku postawienia diagnozy niewydolności serca niezbędne je...

Do góry