Echokardiograficzna ocena budowy i funkcji hemodynamicznej lewego przedsionka
Część II. Parametry hemodynamiczne

prof. dr hab. n. med. Tomasz Zapolski

prof. dr hab. n. med. Andrzej Wysokiński

Katedra i Klinika Kardiologii, Uniwersytet Medyczny w Lublinie

Adres do korespondencji:

prof. dr hab. n. med. Tomasz Zapolski

Katedra i Klinika Kardiologii

Uniwersytet Medyczny w Lublinie

ul. Jaczewskiego 8

20-950 Lublin

e-mail: zapolia@wp.pl

  • Opis parametrów hemodynamicznych funkcji lewego przedsionka (LA), z odniesieniem do jego faz czynnościowych
  • Ocena fazowej czynności LA na podstawie analizy za pomocą klasycznych parametrów dopplerowskiego spektrum mitralnego i płucnego
  • Analiza parametrów wolumetrycznych i hemodynamicznych LA w odniesieniu do dysfunkcji rozkurczowej lewej komory (LV)

Lewy przedsionek (LA – left atrium) stał się kluczowym elementem w patofizjologii wielu chorób sercowo-naczyniowych (CVD – cardiovascular disease) ze względu na aktywną rolę w progresji niewydolności serca (HF – heart failure). Jego przebudowa morfologiczna i funkcjonalna zachodzi progresywnie w zależności od przeciążenia ciśnieniowego lub objętościowego wywołanego chorobą podstawową, a jego zdolność adaptacji przyczynia się do uniknięcia zastoju w krążeniu płucnym i odroczenia objawów HF. Co więcej, nieinwazyjna ocena ciśnienia w LA (LAP – LA pressure) zyskuje na znaczeniu w charakterystyce profilu hemodynamicznego pacjentów. Wczesne objawy dysfunkcji LA pozwalają bowiem monitorować i dają możliwość przewidywania klinicznego przebiegu HF jeszcze przed wystąpieniem objawów, co w szczególności dotyczy grupy pacjentów ze zwiększonym ryzykiem HF z nadal prawidłową strukturą serca (stadium A HF). Z tego powodu badanie czynności hemodynamicznej LA ewoluuje ze sfery zainteresowań naukowych do praktycznego zastosowania klinicznego. Procesowi temu sprzyja postęp technologiczny w obrazowaniu serca, który zwiększa dostępność łatwych w użyciu narzędzi, w tym zwłaszcza różnych metod echokardiograficznych1.

Analiza funkcji LA tradycyjnie była oparta na parametrach morfologicznych i wolumetrycznych mierzonych za pomocą echokardiografii dwuwymiarowej (2D – two-dimensional), takich jak średnica, powierzchnia i objętość LA. Informacje pozwalały na pośrednie wnioskowanie o funkcji hemodynamicznej LA. Dane uzyskane na tej podstawie mogą posłużyć do obliczenia wartościowych wskaźników hemodynamicznych charakteryzujących czynność LA.

W ostatnim czasie opracowano alternatywne metody oceny czynności hemodynamicznej LA przy obrazowaniu dopplerowskim i obrazowaniu z wykorzystaniem dopplera tkankowego (TDI – tissue Doppler imaging), a także w ramach analizy odkształcania (ang. strain)/szybkości odkształcania (ang. strain rate) LA przy użyciu echokardiografii metodą śledzenia markerów akustycznych. Stwarza to możliwość wczesnego wykrycia przebudowy funkcjonalnej, czyli remodelingu hemodynamicznego LA, jeszcze przed wystąpieniem zmian anatomicznych.

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Wskaźniki obliczane na podstawie M-mode oraz echokardiografii dwuwymiarowej i trójwymiarowej

Ocena czynności LA opiera się na licznych parametrach. Na podstawie opisanych w części I artykułu parametrów planimetrycznych i objętościowych możliwe do [...]

Parametry dopplerowskie

Analiza dopplerowska prędkości przepływu przez zastawkę mitralną (MV – mitral valve) i zależności czasowych poszczególnych jej składowych może dostarczyć podstawowych informacji [...]

Doppler tkankowy – parametry obrazowania odkształcania do oceny czynnościowej LA

Tradycyjnie ocenę funkcji LA przeprowadza się przez pomiar parametrów morfologicznych i statycznych – takich jak średnica, powierzchnia i objętość LA – [...]

Podsumowanie

LA odgrywa kluczową rolę w manifestacji klinicznej i rokowaniu u pacjentów z CVD. Echokardiografia dzięki swojej nieinwazyjności oraz precyzji szybko ewoluuje [...]

Do góry