Znaczenie echokardiografii wysiłkowej w diagnostyce HFpEF

lek. Andrzej Kubicius

Oddział Kardiologii w Cieszynie, Górnośląskie Centrum Medyczne im. prof. Leszka Gieca Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach

Adres do korespondencji:

lek. Andrzej Kubicius

Oddział Kardiologii w Cieszynie

Górnośląskie Centrum Medyczne im. prof. Leszka Gieca

Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach

ul. Bielska 4, 43-400 Cieszyn

  • Aktualne algorytmy diagnostyki niewydolności serca z zachowaną frakcją wyrzutową lewej komory (HFpEF)
  • Wskazania do oceny czynnościowej w echokardiografii wysiłkowej
  • Protokół badania oraz interpretacja wyników

Niewydolność serca z zachowaną frakcją wyrzutową lewej komory (HFpEF – heart failure with preserved ejection fraction) to zespół kliniczny, w którym typowe objawy w postaci obniżonej tolerancji wysiłku i duszności z towarzyszącym zastojem w krążeniu płucnym i/lub obwodowym występują u chorych z frakcją wyrzutową lewej komory (LVEF – left ventricular ejection fraction) powyżej 50%. Objawy wynikają ze zmian strukturalnych i czynnościowych serca prowadzących do wzrostu ciśnień napełniania lewej komory (LVEDP – left ventricular end-diastolic pressure) w spoczynku i/lub po wysiłku1.

HFpEF stwierdza się u ponad 50% chorych z niewydolnością serca (HF – heart failure). W ostatnich latach w krajach zachodnich obserwowany jest stały wzrost zachorowań, szczególnie u osób starszych. Wśród pacjentów po 65 r.ż. HFpEF stanowi ponad 70% przypadków HF2.

Korzystne wyniki badań z inhibitorami kotransportera sodowo-glukozowego typu 2 dostarczają dowodów potwierdzających znaczenie wczesnego rozpoznania HFpEF i wdrożenia terapii3. Może to wpłynąć nie tylko na zmniejszenie objawów, lecz także poprawę rokowania chorych.

Mimo stopniowego uproszczenia algorytmów diagnostycznych4 postawienie diagnozy nadal pozostaje wyzwaniem w codziennej praktyce klinicznej, co wynika ze złożonej patofizjologii HFpEF oraz braku pojedynczych parametrów echokardiograficznych i biochemicznych determinujących rozpoznanie5.

Ponadto w dużej grupie chorych objawy występują tylko po wysiłku, ponieważ utrzymanie objętości wyrzutowej adekwatne do aktywności fizycznej prowadzi do wzrostu ciśnień napełniania lewej komory (LV – left ventricle). Tym samym brak ewidentnych echokardiograficznych cech wzrostu LVEDP w badaniu spoczynkowym u pacjentów z typowymi objawami stanowi wskazanie do oceny wysiłkowej. Zasadność takiego postępowania potwierdza praca Obokaty i wsp., którzy porównując ocenę echokardiograficzną z inwazyjnym pomiarem ciśnienia zaklinowania w tętnicy płucnej (PCWP – pulmonary capillary wedge pressure), stwierdzili niską czułość oceny spoczynkowej, która wykrywa jedynie 34-60% przypadków potwierdzonych inwazyjnie, z istotnym (do 90%) wzrostem czułości wykrywania HFpEF w ocenie wysiłkowej6.

Echokardiografia wysiłkowa – ocena funkcji rozkurczowej lewej komory

Wytyczne Amerykańskiego Towarzystwa Echokardiograficznego/Europejskiej Asocjacji Obrazowania Sercowo-Naczyniowego (ASE/EACVI – American Society of Echocardiography/European Association of Cardiovascular Imaging) z 2016 r.4 wprowadziły uproszczony ...

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Protokół badania

Zalecanym, ale niedostępnym powszechnie, testem do wysiłkowej oceny funkcji rozkurczowej LV jest badanie z wykorzystaniem przeznaczonego do tego celu cykloergometru rowerowego [...]

Wynik badania i jego interpretacja

W trakcie fizjologicznej reakcji na wysiłek adekwatny wzrost rzutu minutowego LV uzyskiwany dzięki zwiększeniu częstości akcji serca i objętości wyrzutowej nie [...]

Spoczynkowe predyktory dodatniego wyniku DSE

Poszukiwanie parametrów echokardiograficznych i biochemicznych korelujących z wynikiem badania czynnościowego oraz umożliwiających przewidywanie rozpoznania HFpEF ma istotne znaczenie w diagnostyce chorych, [...]

Korelacja echokardiograficznych parametrów wysiłkowych z inwazyjnym pomiarem LVFP i ich wartość rokownicza

Mimo ograniczeń i niejednoznacznych wyników badań iloraz E/e’ pozostaje głównym nieinwazyjnym parametrem pozwalającym ocenić wysiłkowy wzrost ciśnienia napełniania lewej komory (LVFP [...]

Wnioski

Wysiłkowa echokardiograficzna ocena funkcji rozkurczowej LV stanowi podstawę diagnostyki chorych z podejrzeniem HFpEF, u których rozpoznanie nie może zostać postawione w [...]

Do góry