Nie przejdzie bez echa
Ocena prawej komory
dr n. med. Barbara Lichodziejewska1
prof. dr hab. n. med. Olga Trojnarska2
- Standardowe projekcje i pomiary dotyczące prawej komory
- Trudności w interpretacji
- Prawa komora w kontekście różnych stanów patologicznych
Echokardiograficzna ocena prawej komory (RV – right ventricle) jest trudna ze względu na jej specyficzną budowę. Najczęściej wymaga wykonania różnych projekcji. Przydatne są zarówno obrazy dwuwymiarowe, jak i jednowymiarowe, a także analiza dopplerowska oraz zastosowanie techniki dopplera tkankowego. Najnowsze metody wykorzystujące ocenę trójwymiarową i analizę odkształcenia mięśnia poszerzają możliwości diagnostyczne. Badanie RV bazuje na wykonaniu różnych pomiarów, a także na ocenie jakościowej. Funkcjonowanie RV wpływa na obraz zastawki trójdzielnej i tętnicy płucnej, prawego przedsionka oraz żyły głównej dolnej. Echokardiograficzna ocena wymienionych struktur prawej części serca jest nierozłączna, ponieważ są one wzajemnie zależne1,2. W artykule zostaną przedstawione standardowe projekcje i pomiary, trudności w ich interpretacji, a także niektóre patologie.
Budowa prawej komory
Najbardziej skomplikowaną budowę ze wszystkich jam serca ma właśnie RV. Otacza ona półksiężycowato bryłę lewej komory (LV – left ventricle) i ma kształt niedający się przyrównać do żadnej figury geometrycznej, najbardziej zbliżony do litery V, której jedno ramię stanowi drogę napływu i rozpoczyna się zastawką trójdzielną, drugie zaś jest drogą odpływu i kończy się zastawką tętnicy płucnej. Na granicy tych części leży wydatne pasmo mięśniowe, zwane wiązką pośrednią.
Ściana części napływowej RV nie jest jednolita, ponieważ występują tam liczne beleczki mięśniowe i co najmniej trzy niewielkie mięśnie brodawkowate ze strunami ścięgnistymi odchodzącymi od nich do zastawki trójdzielnej. Część odpływowa ma bardziej gładką strukturę. Skurcz RV można przyrównać do pracy miecha lub ruchu perystaltycznego jelita. Taka budowa i praca RV powoduje trudności zarówno w ocenie wielkości jamy, jak i jej kurczliwości1-3.
Ocena wielkości prawej komory
Aby jak najbardziej zbliżyć się do miarodajnej oceny wielkości RV, należy zobrazować ją w wielu projekcjach dwuwymiarowych1,2.
Projekcja przymostkowa w osi długiej (LAX – long axis), wykonywana najczęściej jako pierwsza w rutynowym badaniu echokardiograficznym, ukazuje częściowo drogę odpływu RV. W tej projekcji dokonuje się pomiaru maksymalnej wielkości jamy RV od po...
Kolejnymi projekcjami wykonywanymi przy rutynowym badaniu są projekcje przymostkowe w osi krótkiej (SAX – short axis). Obraz na poziomie jamy LV (zastawki mitralnej lub mięśni brodawkowatych) ukazuje przekrój jamy RV, półksiężycowato otaczające...