BLACK CYBER WEEK! Publikacje i multimedia nawet do 80% taniej i darmowa dostawa od 350 zł! Sprawdź >
Posturalna tachykardia ortostatyczna – możliwości leczenia
dr n. med. Andrzej J. Sałacki
- Obraz kliniczny posturalnej tachykardii ortostatycznej
- Właściwe rozpoznanie
- Leczenie niefarmakologiczne oraz farmakoterapia
Zespół posturalnej tachykardii ortostatycznej (POTS – postural orthostatic tachycardia syndrome) jest rodzajem tachyarytmii zatokowej wynikającej z nieprawidłowej funkcji wegetatywnego układu nerwowego, która cechuje się symptomami upośledzonej tolerancji pionowej postawy ciała1. Według aktualnie obowiązujących, opublikowanych w 2019 r. przez Europejskie Towarzystwo Kardiologiczne (ESC – European Society of Cardiology)2, wytycznych dotyczących diagnostyki i leczenia chorych z częstoskurczem nadkomorowym do rozpoznania POTS konieczne jest stwierdzenie wzrostu częstości akcji serca podczas pionizacji o ≥30 uderzeń na minutę, który trwa ponad 30 sekund i któremu nie towarzyszy spadek skurczowego ciśnienia tętniczego o >20 mmHg. Dla osób w wieku 12-19 lat kryterium wzrostu częstości akcji serca wynosi ≥40 uderzeń na minutę.
W trakcie tego niejednorodnego klinicznie zespołu może występować konstelacja objawów, do których należą kołatania serca, bóle w klatce piersiowej, duszność, szybkie męczenie się, wzmożona potliwość, zawroty głowy, uczucie lęku, zasłabnięcia, a także pełnoobjawowe omdlenia3. Charakterystycznym objawem POTS jest zmiana koloru skóry na kończynach dolnych podczas stania. Przybierają one ciemnoczerwoną barwę, co jest wynikiem gromadzenia się krwi w żyłach kończyn dolnych. Ma to związek z zaburzeniem ukrwienia żył i ich niewłaściwą reakcją na stymulację współczulną, co odgrywa najważniejszą rolę w powstawaniu zespołu4.
POTS jest główną przyczyną nietolerancji ortostatycznej w populacji osób między 15 a 25 r.ż. W 75% przypadków chorują kobiety2,3. Prezentowana we wspomnianych wytycznych ESC2 niewielka częstość występowania zespołu wynosząca w populacji ogólnej 0,2% uległa w ostatnim czasie istotnemu zwiększeniu. Przyczyniła się do tego powszechność zakażeń wirusem SARS-CoV-2. Aktualne doniesienia wskazują, że u 2 do 14% osób, które przeszły zakażenie tym wirusem, dochodzi do rozwoju POTS, a nawet 60% pacjentów, u których zakażenie SARS-CoV-2 miało ciężki przebieg, doświadcza w ciągu 6-8 miesięcy objawów zbliżonych do POTS, takich jak tachykardia, nietolerancja ortostatyczna, zmęczenie oraz upośledzenie funkcji poznawczych5,6.