The Self-Care of Heart Failure Index v. 7.2 Narzędzie kontroli poziomu samoopieki pacjentów z niewydolnością serca

dr hab. n. o zdr. Beata Jankowska-Polańska, prof. PWr

Centrum Wsparcia Badań Klinicznych, 4. Wojskowy Szpital Kliniczny z Polikliniką SPZOZ we Wrocławiu

Wydział Medyczny, Politechnika Wrocławska

Adres do korespondencji:

dr hab. n. o zdr. Beata Jankowska-Polańska, prof. PWr

Centrum Wsparcia Badań Klinicznych

4. Wojskowy Szpital Kliniczny z Polikliniką SPZOZ we Wrocławiu

ul. Weigla 5, 53-114 Wrocław

e-mail: bpolanska@4wsk.pl

  • Niewydolność serca – narastający problem medyczny, społeczny i ekonomiczny
  • Rola samoopieki pacjenta we właściwym leczeniu tego schorzenia
  • Skuteczne narzędzie do mierzenia poziomu samoopieki – kwestionariusz SCHFI

W związku z nieuniknionym procesem starzenia się populacji zapadalność na niewydolność serca (HF – heart failure) stopniowo rośnie. Obecnie w Europie wynosi mniej więcej 3/1000 osobolat (uwzględniając wszystkie grupy wiekowe) lub 5/1000 osobolat u dorosłych. Zgodnie z aktualnymi statystykami w przypadku osób dorosłych HF dotyczy ok. 1-2% populacji, a jej częstość wzrasta wraz z wiekiem – doświadcza jej nawet do 10% osób powyżej 70 r.ż. Publikowane rejestry wskazują, że wśród hospitalizowanych więcej jest mężczyzn niż kobiet, natomiast podobny jest udział pacjentów z przewlekłą niewydolnością serca z obniżoną frakcją wyrzutową lewej komory (HFrEF – heart failure with reduced ejection fraction) oraz niewydolnością serca z zachowaną frakcją wyrzutową (HFpEF – heart failure with preserved ejection fraction)1.

Pomimo zaawansowanych metod terapeutycznych rokowanie w HF pozostaje niekorzystne, a jakość życia (QoL – quality of life) jest niska. Poprawa rokowania ogranicza się wyłącznie do pacjentów z HFrEF. Umieralność roczna i 5-letnia wynosi odpowiednio 20% i 53%2. Po rozpoznaniu HF pacjenci są hospitalizowani średnio raz w roku3. Większość rehospitalizacji (63%) występuje z przyczyn innych niż sercowo-naczyniowe2 i często jest związana z obecnością chorób towarzyszących. Według piśmiennictwa ryzyko hospitalizacji z powodu HF okazuje się jeszcze wyższe, jeśli towarzyszą jej inne choroby przewlekłe (np. u pacjentów z cukrzycą jest 1,5-krotnie większe w porównaniu z grupą kontrolną osób z HF bez cukrzycy). Silnymi wskaźnikami predykcyjnymi hospitalizacji z powodu HF są:

  • migotanie przedsionków (AF – atrial fibrillation)
  • nieprawidłowy wskaźnik masy ciała (BMI – body mass index)
  • większe stężenie hemoglobiny glikowanej A1c (HbA1c – glycated haemoglobin)
  • mały szacowany współczynnik przesączania kłębuszkowego (eGFR – estimated glomerular filtration rate)4.

Jak podają autorzy wytycznych1, przewiduje się, że w wyniku starzenia się populacji oraz związanego z tym ryzyka występowania większej liczby chorób współistniejących w ciągu najbliższych 25 lat bezwzględna liczba hospitalizacji z powodu HF zwiększy się nawet o 50%5,6.

Leczenie HF jest największym wyzwaniem współczesnej medycyny, a także narastającym problemem społecznym i ekonomicznym. Farmakoterapia stanowi podstawę działania, ale powinna zostać zastosowana razem z metodami niefarmakologicznymi. W leczeniu HF ...

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Narzędzia służące do oceny poziomu samoopieki

Opracowanie lub wykorzystywanie prostych narzędzi służących do oceny poziomu samoopieki jest istotnym elementem planowania zindywidualizowanego postępowania z pacjentem z HF. Literatura [...]

Podsumowanie

Polska wersja kwestionariusza SCHFI jest rzetelnym i czułym narzędziem, które należy wykorzystywać do oceny poziomu samoopieki pacjentów z HF. Kontrola poziomu [...]

Do góry