Lewy przedsionek (LA – left atrium) jest cienkościenną jamą na drodze krwi spływającej z żył płucnych do lewej komory (LV – left ventricle). Czy jego rola ogranicza się jednak do bycia jedynie łącznikiem? A może jest on nie tylko widzem, lecz także istotnym aktorem w fizjologii pracy serca?

Piśmiennictwo ostatnich lat dostarcza wielu dowodów na to, że zarówno powiększenie LA, jak i upośledzenie jego funkcji mają istotne znaczenie rokownicze i są związane ze wzrostem ryzyka wystąpienia zdarzeń sercowo-naczyniowych oraz śmiertelności ogólnej i z przyczyn sercowo-naczyniowych w licznych patologiach (tab. 1)^1,2. W niewydolności serca z zachowaną frakcją wyrzutową (HFpEF – heart failure with preserved ejection fraction) wielkość i funkcja LA odgrywają kluczową rolę w patomechanizmie i stanowią kryterium rozpoznania³. Patologia LA i jego uszka (LAA – left atrial appendage) jest związana z zatorowością sercowopochodną, w tym z etiologią udaru niedokrwiennego ośrodkowego układu nerwowego (OUN)⁴. Zatem prawidłowa ocena LA i LAA ma istotne znaczenie dla pacjenta w licznych scenariuszach klinicznych. Echokardiografia jest metodą obrazowania pierwszego wyboru w diagnostyce anatomii oraz funkcji LA i LAA. Dostarcza również pewnych informacji dotyczących charakterystyki ich ściany.

Anatomia i funkcja

Główna część LA rozwija się z pierwotnego układu żył płucnych i charakteryzuje się gładkim endokardium, podczas gdy LAA stanowi jedyną pozostałość pierwotnego LA z licznymi mięśniami grzebieniastymi i wyraźnym beleczkowaniem. Poza LAA w anatomii LA wyróżniamy okolicę ujść czterech żył płucnych zlokalizowanych na ścianie tylnej LA, obszar otaczający zastawkę mitralną oraz przegrodę międzyprzedsionkową. LA jest jamą serca najbardziej oddaloną ku tyłowi od przedniej ściany klatki piersiowej i graniczy z przełykiem. Spośród otaczających struktur należy zwrócić uwagę na gałąź okalającą lewej tętnicy wieńcowej i wielką żyłę serca (przebiegające w lewej bruździe przedsionkowo-komorowej) oraz zatokę wieńcową (biegnącą na nasierdziu za tylno-dolną ścianą LA).

Ocena echokardiograficzna LA

Badaniem echokardiograficznym rekomendowanym do oceny wielkości i funkcji LA jest badanie przezklatkowe (TTE – transthoracic echocardiography). Diagnostykę echokardiograficzną może uzupełniać badanie przezprzełykowe (TEE – transesophageal echocard...