W styczniu 2024 r., po czternastu latach, pojawiła się aktualizacja konsensusu Amerykańskiego Towarzystwa Kardiologicznego (AHA – American Heart Association)¹ dotycząca zakażeń wszczepialnych urządzeń elektronicznych (CIED – cardiac implantable electronic device) oraz ich profilaktyki, diagnozowania i leczenia. Ostatnie europejskie wytyczne w tym zakresie zostały opublikowane w kwietniu 2020 r. przez Europejskie Towarzystwo Zaburzeń Rytmu Serca (EHRA – European Heart Rhythm Association)².

Wytyczne AHA w stosunku do europejskich zostały poszerzone m.in. o uaktualnione kryteria Uniwersytetu Duke’a dotyczące rozpoznawania infekcyjnego zapalenia wsierdzia³. W konsensusie poruszono tylko istotne lub nowe aspekty ważne dla zakażeń związanych z implantacją CIED.

Osobny rozdział w zaleceniach AHA dotyczy profilaktyki antybiotykowej. Podobnie jak we wcześniejszych wytycznych podkreślono przewagę zakażeń bakteriami Gram(+), w tym przede wszystkim koagulazoujemnymi gronkowcami⁴. Na podstawie czterdziestoletniej obserwacji pacjentów szpitala w Barcelonie wykazano, że >70% infekcji miało charakter gronkowcowy. Ustalono również (bazując na danych z lat 1981-2020), że w ostatnim dziesięcioleciu ryzyko infekcji wzrosło czterokrotnie, co ma związek ze starzeniem się społeczeństwa, obciążonego w większym stopniu czynnikami ryzyka, a także wzrostem ilości stwierdzanych metycylinoopornych koagulazoujemnych gronkowców⁴.

Epidemiologia

W wytycznych EHRA z 2020 r. za główny czynnik chorobotwórczy również uznano bakterie Gram(+) (70-90%), a Staphylococcus aureus stanowił najczęstszy patogen w przypadku infekcji loży². Porównując częstość zakażeń S. aureus vs. Gram(–) bakteriami u pacjentów z bezobjawową bakteriemią, stwierdzono, że częściej dochodziło do infekcji pierwszym z tych patogenów – S. aureus 12/22 (55%) vs. bakterie Gram(–) 2/25 (1,2%); p = 0,004⁵.

Na podstawie przeprowadzonych dotychczas badań wszystkie towarzystwa są zgodne co do konieczności stosowania profilaktycznej antybiotykoterapii jako udowodnionego sposobu prewencji zakażeń⁶. Nie wykazano jednak większej skuteczności w profilaktyce infekcji przy łącznym stosowaniu cefazoliny z wankomycyną⁷, a także wyższości empirycznego użycia wankomycyny w stosunku do cefazoliny^8,9. Zastosowanie wankomycyny zwiększa natomiast ryzyko promowania oporności na antybiotyki oraz wiąże się ze zwiększoną częstością zakażeń metycylinowrażliwymi gronkowcami złocistymi (MSSA – methicillin-sensitive S. aureus)^8,10.