Tachykardie zatokowe w erze (post-) long-covid
Nieadekwatna tachykardia zatokowa
prof. dr hab. n. med. Sebastian Stec1,2
prof. dr hab. n. med. Artur Fedorowski3
dr n. med. Adam Stańczyk4
lek. Marta Kornaszewska5
- Diagnostyka nieadekwatnej tachykardii zatokowej
- Metody leczenia farmakologicznego i nieinwazyjnego
- Terapia inwazyjna ablacyjna i hybrydowa oraz metody eksperymentalne
Nieadekwatna tachykardia zatokowa (IST – inappropriate sinus tachycardia) jest jedną z form nieprawidłowo przyśpieszonego rytmu zatokowego występującego permanentnie w ciągu doby, w szczególności w czasie aktywności dziennej. Definicja zespołu IST obejmuje kilka kryteriów:
- spoczynkowe EKG z typową tachykardią zatokową powyżej 100 pobudzeń/min (po 3 min odpoczynku, w czasie dnia)
- średni rytm zatokowy dobowy powyżej 90 pobudzeń/min w 24-godzinnym monitorowaniu EKG metodą Holtera
- wykluczenie fizjologicznych i patologicznych przyczyn tachykardii zatokowej
- objawy kołatania serca związane z podwyższonym rytmem zatokowym1-5.
Definicja i charakterystyka populacji IST
Analiza Hou i wsp., obejmująca prace opublikowane przed 2022 r. dotyczące definicji oraz charakterystyki populacji IST, przynosi istotne i praktyczne informacje. Definicje IST zawarte w wytycznych Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego (ESC – European Society of Cardiology) z 2019 r. i konsensusie ekspertów z 2015 r. nie są do końca precyzyjne i mogą nie obejmować „rytmu zatokowego”, dlatego tak istotne jest położenie nacisku na diagnostykę oraz złożone kryteria w EKG i 24-godzinnym badaniu holterowskim, a także występujące objawy. Zaproponowana przez Hou i wsp. (uwzględniona w tym opracowaniu) definicja wydaje się najbardziej precyzyjna, obejmując stany przedomdleniowe często stwierdzane u osób z IST4. Stany te w tachykardii zatokowej okazują się na tyle wyraźne, występujące w określonym natężeniu w związku z wysiłkiem lub emocjami, że nierzadko są rozpoznawane przez chorych, co pozwala im na zapobieganie omdleniom poprzez położenie się lub ograniczenie czynnika prowokującego.
Należy podkreślić, że mechanizm omdleń nie musi być tachyarytmiczny, ale może uwzględniać wszelkie ich znane przyczyny i mechanizmy, w tym odruch wazowagalny. W związku z tym istotna jest rola kompleksowych testów autonomicznych, prób pochyleniowych oraz przedłużonego monitorowania EKG metodą Holtera, rejestratorów zdarzeń – zewnętrznych i wszczepialnych (ILR – implantable loop recorder).
Spektrum chorych z fenotypem/tendencją do IST może obejmować również przypadki niespełniające kryterium związanego z 24-godzinnym badaniem holterowskim (ze średnim rytmem dobowym poniżej 90 pobudzeń/min), ale spełniające pozostałe kryteria. Mimo o...
