Hipercholesterolemia to kluczowy i powszechny czynnik ryzyka chorób związanych z miażdżycą, często niewystarczająco odpowiadający na zmiany stylu życia, ale skutecznie modyfikowalny dzięki prawidłowej farmakoterapii. Docelowe stężenie cholesterolu frakcji lipoprotein o niskiej gęstości indywidualizuje się w zależności od całkowitego ryzyka sercowo-naczyniowego. Jednak mimo wytycznych rekomendujących wczesną, intensywną oraz złożoną farmakoterapię nadal wielu pacjentów albo nie osiąga celów lipidowych, albo ma niewykorzystany margines dla poprawy rokowania. W artykule omówiono przyczyny oporności hipercholesterolemii – z uwzględnieniem hipercholesterolemii rodzinnej i stanów z podwyższonymi wartościami lipoproteiny (a) – oraz pierwszo- i drugorzędowe cele leczenia w kontekście uaktualnionych wytycznych postępowania w dyslipidemii.

Epidemiologia, definicje oraz cele leczenia hipercholesterolemii

Hipercholesterolemia jest jednym z najważniejszych czynników ryzyka sercowo-naczyniowego ze względu na dobrze udokumentowany bezpośredni i silny związek z progresją miażdżycy, wysoką częstość występowania oraz charakter podlegający modyfikacji terapeutycznej¹. Wykazano, że osoby z hipercholesterolemią definiowaną jako stężenie cholesterolu całkowitego (TC – total cholesterol) >200 mg/dl miały dwukrotnie wyższe ryzyko choroby wieńcowej w porównaniu z grupą, w której stężenie TC wynosiło <180 mg/dl; występowanie hipercholesterolemii oszacowano na ok. 34% populacji w USA oraz 54% w Europie (gdzie oceniono osoby ≥24 r.ż.)^2,3. Warto zauważyć, że polskie badanie LIPIDOGRAM 2025 wykazało hipercholesterolemię (na podstawie podwyższonego stężenia cholesterolu frakcji lipoprotein o niskiej gęstości [LDL-C – low-density li­poprotein cholesterol]) u 60% dorosłych pacjentów podstawowej opieki zdrowotnej⁴. Z uwagi na kliniczne znaczenie hipercholesterolemii zaleca się przesiewową ocenę profilu lipidowego jako jedno z podstawowych badań zarówno u osób dorosłych, jak i u dzieci (już w bilansie 6-latka)⁵.

Docelowe wartości LDL-C, do których należy dążyć w trakcie podejmowanych modyfikacji stylu życia i terapii farmakologicznej, zależą od całkowitego ryzyka sercowo-naczyniowego, którego oszacowania w prewencji pierwotnej dokonuje się na podstawie za...

Według zaleceń europejskich jako dyslipidemię określa się nieprawidłowe stężenie którejkolwiek frakcji lipidów lub lipoprotein w osoczu, jako hipercholesterolemię – stężenie TC ≥190 mg/dl (≥5 mmol/l) lub LDL-C przekraczające wartości docelowe w da...