Wady zastawki mitralnej są aktualnie jednymi z najczęściej rozpoznawanych w populacji. Niedomykalność mitralna (MR – mitral regurgitation) pozostaje drugą co do częstości wadą nabytą serca – po stenozie aortalnej. MR może mieć etiologię pierwotną (PMR – primary mitral regurgitation) lub czynnościową, czyli wtórną (SMR – secondary mitral regurgitation).

PMR jest spowodowana nieprawidłowością budowy płatków zastawki. Do jej przyczyn należą m.in.: wypadanie płatków (zespół Barlowa, zespół niedoboru włókien elastycznych), uszkodzenie płatków wtórne np. do gorączki reumatycznej lub infekcyjnego zapalenia wsierdzia, zmiany degeneracyjne, a także nieprawidłowości wrodzone, np. rozszczepienie płatka.

W przeciwieństwie do tej postaci, w SMR morfologia płatków zastawki jest prawidłowa, dochodzi natomiast do zmiany geometrii aparatu mitralnego. Obecnie wyróżnia się dwie postaci SMR:

• przedsionkową – występujące w migotaniu przedsionków powiększenie lewego przedsionka powoduje poszerzenie pierścienia mitralnego oraz zmianę geometrii zastawki, tj. jej „spłaszczenie”, zaburzając koaptację płatków; dodatkowym elementem w mechanizmie związanym z tą etiologią jest zaburzenie proporcji wzrastających płatków do powierzchni pierścienia mitralnego oraz zwyrodnienie włókniste płatków
• komorową – powiększenie i remodeling komory (m.in. niedokrwienny, pozapalny) powoduje oddalanie się mięśni brodawkowatych od poziomu pierścienia mitralnego, doprowadzając do restrykcji, tj. wciągnięcia płatków do komory i zmniejszenia powierzchni koaptacji; równocześnie mniejsza siła skurczu komory jest powodem upośledzenia koaptacji płatków zastawki mitralnej.

 W trakcie doboru metody leczenia MR dominujące znaczenie ma jej mechanizm – w tym wypadku aktualna jest klasyfikacja Carpentiera (tab. 1).

Oceny morfologii aparatu mitralnego dokonuje się w badaniu echokardiograficznym przezklatkowym (TTE – transthoracic echocardiography), które zawsze powinno być uzupełnione o badanie przezprzełykowe (TEE – transesophageal echocardiography) z uwzględnieniem obrazowania trójwymiarowego (3D).

Do leczenia zabiegowego kwalifikowani są pacjenci z potwierdzoną ciężką MR, należy jednak pamiętać, że aktualnie kryteria PMR i SMR są odmienne.

Wzrost odsetka mechanizmu czynnościowego MR dotyczy grupy pacjentów o podwyższonym, a nierzadko wysokim ryzyku klasycznej operacji kardiochirurgicznej, dla których obserwowany w ostatnich dwudziestu latach rozwój naprawczych zabiegów przezskórnych...