Zaburzenia rytmu i przewodzenia

Redaktor działu: prof. dr hab. n. med. Zbigniew Kalarus Katedra Kardiologii, Wrodzonych Wad Serca i Elektroterapii SUM,
Śląskie Centrum Chorób Serca, Zabrze

Odelektrodowe zapalenie wsierdzia

Anna Polewczyk,1 Andrzej Kutarski,2 Andrzej Tomaszewski,2 Marianna Janion1,3

1 II Klinika Kardiologii, Świętokrzyskie Centrum Kardiologii, Kielce

2 Klinika Kardiologii, Uniwersytet Medyczny w Lublinie

3 Uniwersytet Jana Kochanowskiego, Wydział Nauk o Zdrowiu, Kielce

Adres do korespondencji: dr n. med. Anna Polewczyk II Klinika Kardiologii Świętokrzyskie Centrum Kardiologii ul. Grunwaldzka 45 25-736 Kielce

e-mail annapolewczyk@wp.pl

Kardiologia po Dyplomie 2013; 12 (11): 27-38

Wprowadzenie

Odelektrodowe zapalenie wsierdzia jest ciężką, podstępnie rozwijającą się chorobą, stosunkowo rzadko wyodrębnianą wśród powikłań infekcyjnych występujących u pacjentów z implantowanymi urządzeniami do stałej stymulacji serca.

Pierwsze doniesienia na temat występowania infekcji w prawych jamach serca u pacjentów z urządzeniami do stałej stymulacji pojawiły się na przełomie lat 60. i 70. XX wieku [1-5]. Na podkreślenie zasługuje udział polskich autorów, M. Kędry i M. Tomaszka, w bardzo wczesnym historycznym etapie rozpoznawania odelektrodowego zapalenia wsierdzia – opis przypadku klinicznego z autopsyjnie potwierdzoną diagnozą jest jednym z pierwszych w piśmiennictwie [3]. Od momentu pojawienia się najwcześniejszych doniesień stosowana jest bardzo różna terminologia tej choroby. W piśmiennictwie światowym spotyka się określenia: zapalenie wsierdzia prawego serca (right heart endocarditis), zapalenie wsierdzia związane z implantowanym stymulatorem (pacemaker endocarditis), zapalenie wsierdzia związane z implantowanym urządzeniem (cardiac device related endocarditis, cardiac electronic device related endocarditis). Jak widać, większość z nich nie precyzuje jednoznacznie odelektrodowej etiologii choroby, co jest źródłem problemów w ocenie epidemiologii (część prac analizuje powikłania infekcyjne łącznie z występującymi u chorych po implantacji sztucznych zastawek serca lub po operacjach zamknięcia ubytków w przegrodach jam serca, z użyciem przezskórnie wprowadzanych urządzeń uszczelniających, dużej grupy chorych ze stentami i cewnikami wewnątrznaczyniowymi oraz pacjentów z wszczepianymi urządzeniami wspomagającymi funkcję lewej komory). Ponieważ specyfika odelektrodowego zapalenia wsierdzia wymaga ścisłego wyodrębnienia spośród innych infekcji, wydaje się, że najbardziej adekwatnym terminem określającym tę chorobę jest odelektrodowe infekcyjne zapalenie wsierdzia (lead dependent infective endocarditis, LDIE) – nazwa zaproponowana w roku 2010 na łamach Cardiology Journal przez dr hab. Barbarę Małecką i prof. Andrzeja Kutarskiego [6].

Definicja, epidemiologia i kryteria rozpoznania LDIE

Odelektrodowe zapalenie wsierdzia definiowane jest według aktualnych europejskich wytycznych dotyczących zapobiegania, rozpoznawania i leczenia infekcyjnego zapalenia wsierdzia jako zakażenie szerzące się na elektrody, płatki zastawek serca i wsie...

W związku z koniecznością uściślania nomenklatury, definiowania i rozpoznawania odelektrodowego zapalenia wsierdzia, wskazane byłoby także sprecyzowanie pojęcia tzw. zmodyfikowanych kryteriów Duke’a, stosowanego w rozpoznawaniu LDIE i wprowadzenie...

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Definicja, epidemiologia i kryteria rozpoznania LDIE

Odelektrodowe zapalenie wsierdzia definiowane jest według aktualnych europejskich wytycznych dotyczących zapobiegania, rozpoznawania i leczenia infekcyjnego zapalenia wsierdzia jako zakażenie szerzące się [...]

Czynniki ryzyka LDIE

Czynniki wpływające na rozwój odelektrodowego zapalenia wsierdzia możemy podzielić na zależne od pacjenta oraz zależne od procedury [18]. Do grupy pierwszej zaliczamy [...]

Etiopatogeneza LDIE

Rozwój odelektrodowego zapalenia wsierdzia prawdopodobnie związany jest z zanieczyszczeniem bakteryjnym, do którego dochodzi podczas zabiegu implantacji lub reimplantacji urządzeń do stałej [...]

Diagnostyka LDIE

Proces diagnostyczny odelektrodowego zapalenia wsierdzia jest wciąż bardzo trudny. Jak już wspomniano do rozpoznania LDIE stosowane są tzw. zmodyfikowane elektrodowe kryteria [...]

Leczenie LDIE

Podstawową opcją terapeutyczną w leczeniu odelektrodowego zapalenia wsierdzia jest całkowite usunięcie układu stymulującego oraz zastosowanie przedłużonej antybiotykoterapii, zgodnej z wynikami posiewów [...]

Podsumowanie

Odelektrodowe zapalenie wsierdzia jest ciężką, ogólnoustrojową chorobą infekcyjną, wciąż jeszcze mało poznaną. Problem dotyczy braku jednolitej nomenklatury, niecałkowicie precyzyjnych kryteriów diagnostycznych [...]
Do góry