Przypadki ekg
Ostry zespół wieńcowy a odstęp QT – część II
Krzysztof Szydło
Szanowni Państwo, drodzy Czytelnicy!
Kolejne spotkanie w dziale Przypadki EKG poświęcone jest ponownie wydłużaniu się czasu trwania repolaryzacji (QT) w trakcie ostrego niedokrwienia mięśnia sercowego. Problem omawiano w poprzednim numerze Kardiologii o Dyplomie – często w czasie niedokrwienia dochodzi do wydłużenia repolaryzacji i niemożliwe jest przewidzenie wielkości tego zjawiska. Czy ma to znaczenie rokownicze w tej grupie chorych? Pytanie wydaje się proste, ale niestety brakuje w piśmiennictwie opracowań dotyczących tego zagadnienia. Najczęściej oceniana była wartość prognostyczna czasu trwania repolaryzacji w oparciu o jej pomiar przed wypisem ze szpitala. Tak oceniany czas trwania odstępu QT (jak wiemy ze standardów i wielu innych opracowań) niestety nie przekłada się jednoznacznie na rokowanie chorych [1]. Co jednak, gdy oceniać będziemy odstęp QT w ostrej fazie niedokrwienia lub zawału? Czy jego wydłużenie może mieć związek z większym ryzykiem wystąpienia złośliwych arytmii komorowych? Bardzo interesujące zestawienie badań z lat 1981-2011, poświęconych temu zagadnieniu, przedstawił w tym roku Hasanien i wsp. [2]. Obejmowało ono wyniki 26 badań zarówno retrospektywnych, jak i prospektywnych, w których oceniano związek między wydłużeniem odstępu QT u chorych z ostrym zespołem wieńcowym, najczęściej obliczanym w chwili przyjęcia, a wystąpieniem, zwłaszcza w obserwacji krótkoterminowej, nagłego zgonu sercowego lub złośliwych arytmii komorowych (mono- i polimorficzny częstoskurcz komorowy [ventricular tachycardia, VT]). Niestety wyniki nie pozwalają na stwierdzenie, czy istotne wydłużenie QTc ma jakikolwiek związek z wystąpieniem wymienionych punktów końcowych. W jednych badaniach obserwowano wyraźnie częstsze występowanie VT u chorych z QTc >480 ms (69 vs 19%) lub opisywano prawie 3-krotnie większe ryzyko zgonu lub nagłego zgonu sercowego u chorych z QTc >450 ms, jednak inne opracowania (ponad połowa) nie potwierdzała takich obserwacji. Czy jednak możemy bagatelizować wyraźne wydłużenie odstępu QT? Na pewno nie, tym bardziej, że jak pokazuje praktyka zachowanie się QT może być wypadkową różnych czynników, nie tylko niedokrwienia. Dowodem niech będzie przedstawiony przypadek kliniczny.