Wprowadzenie

Jedną z metod terapii znajdujących zastosowanie w grupie chorych z niewydolnością serca jest terapia resynchronizująca (cardiac resynchronization therapy, CRT). Opisano liczne parametry mechanicznej dyssynchronii pracy serca, które mogą być ocenione za pomocą technik obrazowych. Obecnie toczy się wiele badań, których celem jest poszukiwanie niezależnych wskaźników odpowiedzi na CRT, co być może pozwoli zmniejszyć liczbę pacjentów, u których terapia nie przynosi korzyści.

Epidemiologia

Niewydolność serca (heart failure, HF) występuje u około 2% dorosłych w krajach rozwiniętych [1]. W latach 90. ubiegłego wieku wskaźnik 5-letniego przeżycia od rozpoznania HF wynosił 25%, czyli 75% pacjentów umierało w ciągu 5 lat od postawienia rozpoznania [2]. W ostatnich latach nowe metody terapii poprawiły zarówno wyniki leczenia, jak i spowodowały zmniejszenie liczby hospitalizacji oraz liczby zgonów z powodu HF [3]. Mimo to rokowanie jest nadal niekorzystne. Aktualne dane mówią, że wśród hospitalizowanych pacjentów z HF roczna śmiertelność u chorych poniżej 75. roku życia wynosi 20%, a u osób w wieku powyżej 75 lat jest większa niż 40%, mimo obecnie stosowanej farmakoterapii [1].

Istota działania CRT

W HF na skutek istotnego uszkodzenia mięśnia sercowego dochodzi nie tylko do upośledzenia jego kurczliwości, ale również do wielopłaszczyznowego zaburzenia mechaniki jego pracy. Dzieje się to na skutek nieprawidłowego przewodzenia impulsów elektrycznych. Dyssynchronia serca może mieć postać przedsionkowo-komorową, która wiąże się z utratą obciążenia wstępnego komory, niefizjologicznie opóźnionym skurczem lewej komory (LK) w stosunku do skurczu lewego przedsionka oraz rozkurczową niedomykalnością zastawki mitralnej. Istotą dyssynchronii międzykomorowej jest brak jednoczesnej pracy skurczowej lewej i prawej komory. Ponadto stwierdza się dyssynchronię komorową, która polega na nieskoordynowanym skurczu poszczególnych segmentów ścian LK. Zjawisko to występuje u chorych z szerokimi zespołami QRS i zaburzeniami przewodnictwa śródkomorowego. Powyższe zmiany prowadzą do pogorszenia jakości hemodynamicznej pracy serca, spadku frakcji wyrzutowej (EF) i niekorzystnej przebudowy LK.

Istotą działania stymulatora resynchronizującego (CRT-P) jest skoordynowana z akcją skurczową przedsionka stymulacja lewej komory. Urządzenie wyposażone jest w trzy elektrody. Są one wszczepiane drogą przeznaczyniową do prawego przedsionka, prawe...

Wskazania do CRT

Na podstawie obecnych wytycznych ESC tylko 5-10% pacjentów z HF kwalifikuje się do implantacji CRT [1]. Aktualne wskazania do zastosowania CRT obejmują chorych z przewlekłą HF, którzy pozostają w klasie czynnościowej II, III i ambulatoryjnej IV we...