W badaniu PREDIMED wykazano, że dieta śródziemnomorska – bogata w warzywa i owoce oraz wzbogacona o porcję orzechów – wpływa na zmniejszenie ryzyka zawału serca, udaru mózgu oraz choroby tętnic obwodowych.

Badanie PREDIMED stanowi prospektywną obserwację grupy 7447 pacjentów wysokiego ryzyka sercowo-naczyniowego – osób z cukrzycą typu 2 lub z co najmniej trzema spośród wymieniowych czynników ryzyka: palenie tytoniu, nadciśnienie, hipercholesterolemia, otyłość, obciążający wywiad rodzinny w kierunku chorób układu krążenia. Pacjenci włączeni do badania zostali losowo przydzieleni do jednej z trzech grup interwencji dietetycznej (w stosunku 1:1:1): diety śródziemnomorskiej wzbogaconej w oliwę z oliwek (co najmniej 50 g/d.), diety śródziemnomorskiej wzbogaconej w orzechy oraz interwencji będącej wyłącznie poradą dietetyczną.

Stosowanie się do diet oceniano za pomocą kwestionariuszy dietetycznych oraz oznaczeń odpowiednich markerów we krwi (stężenie kwasu α-linolenowego w surowicy – produktu metabolizmu orzechów) i moczu (wydalanie hydroksytyrozolu – głównego składnika fenolowego oliwy z oliwek).

Spośród 6750 uczestników, u których wyjściowo nie stwierdzono migotania przedsionków, arytmia ta wystąpiła w okresie 4,7-letniej obserwacji u 72 pacjentów w grupie diety śródziemnomorskiej wzbogaconej w oliwę z oliwek, u 82 pacjentów z grupy diety śródziemnomorskiej wzbogaconej w orzechy i u 92 pacjentów z grupy wyłącznie porady dietetycznej.

Ryzyko migotania przedsionków było istotnie niższe w grupie diety śródziemnomorskiej wzbogaconej w oliwę z oliwek (hazard ryzyka: 0,62, 95-proc. CI 0,45-0,85 w porównaniu z grupą kontrolną). Nie stwierdzono natomiast istotnego wpływu diety śródziemnomorskiej na redukcję ryzyka wystąpienia migotania przedsionków (hazard ryzyka: 0,89, 95-proc. CI 0,65-1,20).

Odmienne wyniki wpływu dwóch interwencji dietetycznych opartych na diecie śródziemnomorskiej na ryzyko wystąpienia migotania przedsionków autorzy przypisują przeciwzapalnym właściwościom oliwy z oliwek.

Migotanie przedsionków jest związane z aktywacją stanu zapalnego. W badaniach prospektywnych wykazano, że podwyższone stężenie białka C-reaktywnego oraz interleukiny-6 jest związane z wyższym ryzykiem wystąpienia tej arytmii. Wykazano także, że substancje fenolowe wchodzące w skład oliwy z oliwek – przede wszystkim oleoeuropeina oraz hydroksytyrozol – mają silne własności przeciwzapalne i przeciwmiażdżycowe, a także przeciwutleniające.

Drugim mechanizmem, oprócz redukcji zapalenia, który może tłumaczyć korzystny wpływ spożycia oliwy z oliwek na ryzyko migotania przedsionków, jest redukcja stresu oksydacyjnego.

Po trzecie – redukcja ryzyka migotania przedsionków może wynikać ze znanego, ogólniejszego efektu diety bogatej w oliwę z oliwek – zmniejszenia stężenia cholesterolu i ryzyka choroby wieńcowej.

Od momentu, kiedy wykryto zależność między zawartością tłuszczu i jego jakością w diecie a ryzykiem choroby niedokrwiennej serca, badania przerodziły się w długoletnią eksplorację. Każdy ich etap jedynie potwierdzał słuszność założenia, że dieta i tłuszcze w niej zawarte mają znaczenie dla nas i naszego zdrowia. Omawiane badanie dostarcza kolejnych dowodów na wartość diety wzbogaconej w oliwę z oliwek extra virgin na redukcję ryzyka sercowo-naczyniowego, poprzez zmniejszenie ryzyka wystąpienia migotania przedsionków – arytmii, która istotnie wpływa nie tylko na długość życia, ale także jego jakość. •