Majaczenie (delirium) jest stanem ostrych zaburzeń świadomości, charakteryzującym się gwałtownym początkiem i falującym przebiegiem, występuje często u osób starszych hospitalizowanych z przyczyn somatycznych. Często pozostaje ono nierozpoznane mimo dostępności skal klinicznych, np. CAM, które nie są jednak rutynowo stosowane na oddziałach szpitalnych.

Majaczenie występuje częściej u osób, u których wcześniej występowały zaburzenia funkcji poznawczych, choć może wystąpić u osób bez uprzednich zaburzeń – szczególnie dotyczy to osób najstarszych z ciężkimi chorobami somatycznymi, np. zapaleniem płuc. Wystąpienie majaczenia w znaczący sposób pogarsza rokowanie, zwiększa ryzyko rozwoju przewlekłej niepełnosprawności i zgonu. Jest ono przykrym doświadczeniem dla pacjenta oraz trudnym wyzwaniem dla personelu i rodziny chorego. Wczesne rozpoznanie zagrażającego majaczenia pozwala na szybką interwencję i modyfikację indywidualnych czynników ryzyka. Bezcelowe, bezładne ruchy rąk mogą towarzyszyć majaczeniu, dlatego uważna obserwacja pacjenta może przyczynić się do wczesnego rozpoznania delirium.

Badacze brytyjscy przeprowadzili ciekawe obserwacje w ramach programu zapobiegania majaczeniu prowadzonemu na oddziałach geriatrycznych. Do badania zakwalifikowano 437 pacjentów w średnim wieku 85,3 roku, hospitalizowanych w ciągu 12 miesięcy. U 110 pacjentów rozpoznano 161 epizodów majaczenia.

Bezcelowe skubiące ruchy rąk towarzyszyły tylko 12,5 proc. przypadków delirium, ale ich wystąpienie było wysoce specyficzne dla majaczenia. Obliczono, że jeśli u pacjenta występowały bezcelowe ruchy rąk, ryzyko wystąpienia majaczenia było prawie siedmiokrotnie większe niż prawdopodobieństwo niewystąpienia ostrych zaburzeń świadomości u tej osoby. Co więcej, śmiertelność w grupie pacjentów, u których obserwowano nieprawidłowe ruchy rąk, była dwukrotnie większa niż u pacjentów bez tego objawu. Bezcelowe ruchy rąk są łatwe do rozpoznania za pomocą przyłóżkowej obserwacji zachowania pacjenta. Stwierdzenie tego objawu winno skłaniać do analizy występowania innych objawów majaczenia i poszukiwania odwracalnych przyczyn zaburzeń świadomości. Niestwierdzenie bezładnych ruchów rąk nie wyklucza rozpoznania delirium, gdyż objaw ten występuje tylko u części chorych. Obserwacja bezcelowych ruchów rąk może być szczególnie przydatna do rozpoznawania hipoaktywnej postaci majaczenia, gdy u pacjenta nie występują objawy ogólnego pobudzenia psychoruchowego.