Nadciśnienie tętnicze jest jednym z najważniejszych i najbardziej rozpowszechnionych czynników ryzyka sercowo-naczyniowego wśród osób dorosłych, czynnych zawodowo.

Wyniki badania NHANES wskazują, że częstość występowania nadciśnienia w grupie osób powyżej 20. r.ż., aktywnych zawodowo wynosi 23 proc. Wiele badań epidemiologicznych wykazało związek między narażeniem na hałas a częstością rozpoznania nadciśnienia tętniczego. Dotychczas jednak brak było danych na temat wpływu narażenia zawodowego na hałas bezpośrednio na wartości ciśnienia z 24-godzinnej rejestracji.

Celem podjętej pracy była ocena wpływu ostrego narażenia na hałas na ciśnienie tętnicze w całodobowym monitorowaniu u osób z nadciśnieniem tętniczym, stanem przednadciśnieniowym oraz normotoników.

Do badania włączono grupę 117 pracowników przemysłu lotniczego. U wszystkich wykonano ocenę klasycznych czynników ryzyka sercowo-naczyniowego. Wywiad na temat nawyków żywieniowych, aktywności fizycznej, spożycia alkoholu, palenia tytoniu i obciążenia rodzinnego chorobami układu krążenia zebrano w oparciu o standardowy kwestionariusz.

U każdego uczestnika wykonano standardowy pomiar ciśnienia tętniczego, przeprowadzono pomiary antropometryczne i oznaczono podstawowe badania biochemiczne w surowicy krwi, m.in. lipidogram.

Na podstawie standardowego pomiaru ciśnienia badaną grupę podzielono na trzy podgrupy: pacjentów z nadciśnieniem tętniczym (już wcześniej postawione rozpoznanie, stosowanie leków przeciwnadciśnieniowych lub ciśnienie tętnicze ≥ 140 mmHg, lub ≥ 90 mmHg), osoby ze stanem przednadciśnieniowym (ciśnienie tętnicze w zakresie 120-139 mmHg lub 80-89 mmHg) oraz osoby normotensyjne (ciśnienie tętnicze < 120 mmHg i < 80 mmHg).

U każdego uczestnika wykonywano monitorowanie ciśnienia w dniu wolnym od pracy oraz w dniu roboczym. Poziom narażenia na hałas rejestrowano za pomocą osobistych przenośnych dozymetrów.

Wyniki badania wskazują na istotny wzrost skurczowego ciśnienia tętniczego podczas narażenia na hałas w czasie ekspozycji zawodowej, najbardziej zaznaczony w grupie pacjentów z nadciśnieniem tętniczym. Wzrost narażenia środowiskowego na hałas o 1 dB przez 60 minut wiązał się ze wzrostem skurczowego ciśnienia w czasie monitorowania ciśnienia w godzinach pracy o 0,35 mmHg (95 proc. CI 0,06-0,54) u pacjentów z nadciśnieniem. We wszystkich badanych grupach stwierdzono istotny wpływ narażenia na hałas środowiskowy na wartości ciśnienia tętniczego z godzin nocnych podczas dni wolnych od pracy. Wzrost ekspozycji na hałas o każdy 1 dB u osób z nadciśnieniem wiązał się ze wzrostem skurczowego ciśnienia z godzin nocnych o 0,38 mmHg (95 proc. CI 0,11-0,65). U normotoników i osób ze stanem przeciwnadciśnieniowym wzrost ciśnienia z godzin nocnych związany z narażeniem na 1 dB hałasu był dwukrotnie niższy, ale nadal istotny statystycznie, w tych grupach ekspozycja na hałas wyraźniej wpływa na wartości rozkurczowego ciśnienia.

Na podstawie przeprowadzonego badania autorzy podkreślają, że wpływ narażenia zawodowego na hałas na ciśnienie tętnicze jest wyraźny i najwyższy wśród pacjentów z nadciśnieniem tętniczym.

Mechanizm wpływu hałasu na ciśnienie tętnicze należy do modelu nadciśnienia indukowanego fizycznym bodźcem stresowym, powodującym wzrost aktywacji współczulnego układu nerwowego i układu wydzielania wewnętrznego ze wzrostem wydzielania adrenaliny, noradrenaliny oraz kortyzolu. U osób z nadciśnieniem tętniczym nawet przejściowa reakcja naczyniowa na wymienione bodźce może przyczyniać się do upośledzenia funkcji śródbłonka naczyniowego i w tej grupie wpływ hałasu na ciśnienie tętnicze może być wyraźniejszy, a konsekwencje – istotne rokowniczo.