Czy niepubliczna przychodnia, na którą NFZ nałożył karę umowną za nieprawidłowe prowadzenie dokumentacji medycznej, może zaliczyć jej koszt do swoich kosztów podatkowych?

Odszkodowania i kary umowne związane z prowadzoną działalnością gospodarczą mogą być zaliczane do kosztów podatkowych. Wyjątki od tej reguły zawarte są w art. 16 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Wymienione są w nim m.in. wydatki z tytułu kar umownych i odszkodowań z tytułu wad dostarczonych towarów, wykonanych robót i usług oraz zwłoki w ich dostarczeniu lub usunięciu wad towarów czy usług. Przywołany przepis wyłącza zatem możliwość zaliczenia kary umownej nałożonej na placówkę medyczną przez NFZ do kosztów podatkowych. Wydatek ten stanowi bowiem karę umowną z tytułu wad wykonanych usług, w tym wypadku medycznych.

Także organy podatkowe – powołując się na definicję kosztów uzyskania przychodu zawartą w art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych – nie pozwalają na zaliczenie tego typu wydatków do kosztów podatkowych. Stwierdził tak m.in. dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji indywidualnej z 21 grudnia 2011 roku (sygn. ILPB3/423-451/11-2/KS).

„Poniesienie kosztu kary umownej za prowadzenie dokumentacji medycznej w sposób rażąco naruszający przepisy prawa oraz odsetek od kary stanowiącej równowartość nienależnej refundacji i odsetek naliczonych od dnia refundacji do dnia wystąpienia pokontrolnego nie miało na celu zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów, lecz było konsekwencją uchybień i niestarannego działania wnioskodawcy w wykonywaniu umowy o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej” – stwierdził.

Zatem kary umowne nakładane przez NFZ za nieprawidłowe prowadzenie dokumentacji medycznej nie stanowią kosztów podatkowych. Zależnie od przyjętego stanowiska wyłączenie ich z kosztów wynika z treści art. 16 ust. 1 pkt 22 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych lub definicji kosztów uzyskania przychodów zawartej w art. 15 ust. 1 tej ustawy.