U osób starszych występuje wiele schorzeń, niektóre z nich zasługują na miano cywilizacyjnych. To określenie wiąże się z faktem wpływu zmian współczesnej cywilizacji na występowanie niektórych chorób oraz częstość ich występowania. Do takich przykładowo można zaliczyć osteoporozę oraz udar mózgu, które powszechnie występują u osób w podeszłym wieku i stanowią znaczącą przyczynę zgonów.

Z tego powodu badanie przeprowadzone na Tajwanie, którego celem była ocena wzajemnych zależności między występowaniem udaru i osteoporozy, jest warte chwili uwagi. Studium obejmowało grupę 2580 pacjentów po 50. r.ż., u których częstość występowania udaru odnotowano w okresie pięciu lat od rozpoznania osteoporozy. Dane pochodziły z narodowej bazy Tajwanu, a wyjściowa grupa liczyła 1 mln osób. Dla porównania częstości występowania udaru mózgu wyłoniono także grupę kontrolną; na każdego pacjenta z osteoporozą przypadło pięć osób bez tego rozpoznania dobranych pod względem wieku oraz płci. W grupie osób z osteoporozą udary występowały o 24 proc. częściej niż w kontrolnej. Oceniano także czas do wystąpienia udaru od momentu rozpoznania osteoporozy; okazało się, że był on krótszy wśród pacjentów z osteoporozą niż w grupie kontrolnej.

Autorzy podsumowują, że pacjenci z osteoporozą stanowią grupę osób z podwyższonym ryzykiem udaru mózgu.

Komentarz

Z punktu widzenia lekarza praktyka omawiane badanie wnosi ważne informacje. Może sugerować, że należy podjąć działania prewencyjne oraz wdrożyć działania diagnostyczne w kierunku udaru mózgu w przypadku rozpoznania osteoporozy. Znane są badania, w których wykazano, że niższa wartość gęstości mineralnej kości (BMD) występowała u pacjentów z udarem. Obie jednostki chorobowe mają wspólne niektóre czynniki ryzyka, np. palenie lub niską aktywność fizyczną.

Wyniki analiz są wartościowe i praktycznie przydatne, ale do ustalenia pozostają kwestie powiązań przyczynowo-skutkowych osteoporozy i udaru. Czy jest to tylko koincydencja występowania tych chorób, czy też istnieją rzeczywiste związki patogenetyczne? Sądzę, że pełna odpowiedź na to pytanie nie będzie łatwa do ustalenia. Niemniej prezentowane wyniki badań mają swoje praktyczne znaczenie i powinny skłonić do podjęcia odpowiednich działań w codziennej działalności lekarskiej.