Nowości
Geriatria: Stres oksydacyjny powoduje kruchość
Dr n. med. Katarzyna Broczek
Badania na grupie prawie 2 tys. osób starszych wykazały, że cechy zespołu kruchości oznaczają zwiększony poziom czynników zapalenia i stresu oksydacyjnego charakterystycznych dla chorób układu krążenia.
Zespół kruchości (zespół słabości, ang. frailty syndrome), którego częstość zwiększa się wraz z wiekiem, charakteryzuje się zmniejszeniem rezerw czynnościowych organizmu i zwiększoną wrażliwością na niekorzystne bodźce. U osób z objawami zespołu kruchości (patrz ramka) występuje zwiększone ryzyko niepełnosprawności, hospitalizacji i zgonu. W patogenezie kruchości odgrywa rolę proces ogólnoustrojowego zapalenia, który można mierzyć za pomocą biomarkerów. Ponadto stwierdza się związek między chorobami układu krążenia a zespołem kruchości, zaś patofizjologiczne podłoże tych powiązań może wynikać ze stresu oksydacyjnego.
Badacze z Bostonu postanowili sprawdzić, czy istnieje związek zespołu kruchości ocenianego kryteriami Fried i wsp. z dziesięcioma biomarkerami zapalenia i stresu oksydacyjnego związanymi z ryzykiem sercowo-naczyniowym, w tym białka C-reaktywnego (CRP), interleukiny 6 (IL-6), receptora 2 dla czynnika martwicy guza (TNFR2), fosfolipazy A2 związanej z lipoproteinami (LpPLA2), osteoprotegeryny i cząsteczek adhezyjnych. Badaniami objęto 1919 potomków uczestników badania Framingham (The Framingham Offspring Study).
Kryteria zespołu kruchości według Fried i wsp. (2001)
1. Niezamierzone chudnięcie
2. Osłabienie siły mięśniowej
3. Uczucie wyczerpania
4. Zmniejszona aktywność fizyczna
5. Powolny chód
Rozpoznanie zespołu kruchości: trzy lub więcej objawów
Stan zagrożenia: jeden lub dwa objawy
7 proc. grupy badanej (142 osoby) spełniało kryteria zespołu kruchości, czyli co najmniej trzy kryteria opisane przez Fried i wsp. Występowało u nich większe stężenie czynników zapalenia i stresu oksydacyjnego. Ponadto wykazano, że u osób, które spełniały najwyżej dwa kryteria według Fried i wsp. i były dopiero w fazie zagrożenia kruchością, stężenie badanych wskaźników również było zwiększone. Osoby, u których stwierdzano powolny chód, jeden z objawów zespołu kruchości, charakteryzowały się wysokim poziomem wszystkich ocenianych wskaźników biologicznych.
Autorzy badań wskazują, że najbardziej prawdopodobnym mechanizmem biologicznym jest wpływ stresu oksydacyjnego na podatność układu mięśniowo-szkieletowego na uszkodzenie, co prowadzi do rozwoju kruchości. Zapalenie zwiększa podatność mięśni na apoptozę i zaburza funkcjonowanie pozostałych komórek mięśniowych.
Badacze konkludują, że jednym ze sposobów zapobiegania związanej z wiekiem kruchości może być zmniejszanie stresu oksydacyjnego. Czy to rzeczywiście będzie możliwe, pokażą przyszłe badania.