Barwinek niebędący barwinkiem

Popularna nazwa polska barwinek różowy (Vinca rosea) jest myląca i wynika z błędnego zaklasyfikowania tego gatunku przez Karola Linneusza do tego samego rodzaju co nasz rodzimy barwinek pospolity (Vinca minor). Mniej więcej w czasie dokonywania opisanych powyżej odkryć botanicy zaliczyli ten krótkowieczny tropikalny gatunek do innego rodzaju o nazwie Catharanthus. Zatem roślina, której poświęcony jest artykuł, nazywa się poprawnie katarantus różowy. Nie zmienia to faktu, że wyizolowane z niej alkaloidy są określane tradycyjnie jako alkaloidy barwinka i nie zmieniano ich poszczególnych nazw (winblastyna, winkrystyna), także dla tych zidentyfikowanych później związków (winorelbina, windezyna).

Winpocetyna

Warto przy tej okazji wspomnieć o winkaminie – prawdziwym alkaloidzie barwinka pochodzącym z barwinka pospolitego (Vinca minor). Winkamina działa rozszerzająco na naczynia krwionośne i zwiększa przepływ mózgowy. To uczyniło z niej związek postrzegany jako swoisty doping mózgu.

Niezwykłą popularność zdobyła winpocetyna – półsyntetyczna pochodna winkaminy. Związek ten powstał na Węgrzech w laboratorium wydziału Chemii Organicznej Politechniki w Budapeszcie w 1975 roku. Jego twórcą był prof. Csaba Szántay, naukowiec zajmujący się badaniami naturalnych materiałów organicznych. Na rynek leków winpocetynę pod nazwą handlową Cavinton wprowadziła węgierska firma Richter Gedeon w 1978 roku. Lek stał się niezwykle popularny w Europie Wschodniej w chorobach naczyniowych w neurologii i laryngologii oraz w zaburzeniach poznawczych. W Stanach Zjednoczonych winpocetyna jest natomiast sprzedawana jako suplement diety. Do chwili obecnej mimo interesujących danych w zakresie badań podstawowych nie potwierdzono klinicznej przydatności winpocetyny u ludzi z ostrym udarem mózgu (Bereczki D, Fekete I. Winpocetine for acute ischaemic stroke. Cochrane Database of Systematic Review 2008; 1, Art. No: CD000480) lub otępieniem (Szatmari S, Whitehouse P. Vinpocetine for cognitive impairment and dementia. Cochrane Database of Systematic Review 2003; 1, Art. No: CD003119).