Problem znaczenia masy ciała jako potencjalnego czynnika protekcyjnego zmniejszającego zagrożenie rozwojem osteoporozy nie jest do końca jasny i dziś nie traktuje się wysokiej masy ciała jako oczywistego czynnika ochronnego. Mniej uwagi w badaniach poświęcono znaczeniu zmniejszania się masy ciała, szczególnie w kombinacji z równolegle stosowanym wysiłkiem fizycznym.

W omawianej pracy autorzy zebrali dane z literatury światowej dostępne do marca 2016 roku w celu uzyskania jak najszerszej wiedzy w tej kwestii. Analiza 32 badań wykazała, że zmniejszenie masy ciała powoduje obniżenie gęstości mineralnej kości (bone mineral density – BMD) w zakresie końca bliższego kości udowej i kręgosłupa lędźwiowego. Obniżanie BMD w zakresie biodra występowało po czteromiesięcznym okresie obniżania masy ciała, szczególnie jeśli dotyczyło osób z wyjściową nadwagą. Efekt negatywny w odniesieniu do kręgosłupa ujawniał się później, bo dopiero po 13 miesiącach.

Istotne są także informacje pokazujące, iż wpływ obniżania masy ciała jako wynik ograniczenia kalorycznego w kombinacji z wysiłkiem fizycznym nie jest taki sam, gdy obniżenie masy ciała jest wynikiem wysiłku fizycznego. Okazało się, że ograniczenia kaloryczne w kombinacji z wysiłkiem fizycznym powodują obniżenie BMD biodra, podczas gdy wysiłek fizyczny bez ograniczenia dowozu kalorii w diecie ma odwrotny wpływ i powoduje zwiększenie BMD w tej lokalizacji.

Komentarz

Sądzę, że przedstawiane wyniki są interesujące dla lekarzy praktyków. Co prawda w codziennym życiu trudno sobie wyobrazić zmniejszenie nadwagi bez ograniczenia podaży kalorii w diecie, niemniej aktywność fizyczna to kierunek najbardziej pożądany jako droga do obniżenia zbyt dużej masy ciała. Korzystne efekty mogą dotyczyć nie tylko stanu metabolizmu mineralnego oraz zmniejszenia zagrożenia chorobami układu krążenia czy narządu ruchu. Te wyniki są w pełni zgodnie z niezwykle trafnym spostrzeżeniem prof. Degi, nestora polskiej rehabilitacji: Ruch może zastąpić wiele leków, ale żaden lek nie zastąpi ruchu. Zatem ćwiczmy regularnie!