Od 1 stycznia 2017 roku, jeśli prowadzący własną działalność lekarz (jak również każdy inny przedsiębiorca) będzie chciał zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów koszt transakcji na sumę przekraczającą 15 tys. zł, płatności będzie musiał dokonać za pośrednictwem rachunku płatniczego. Tym samym limit transakcji gotówkowych zostanie znacznie obniżony (do końca 2016 roku wynosi 15 tys. euro).

Powyższe zmiany zostały wprowadzone nowelizacją przepisów ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. W zmienionym art. 22 zapisano, iż dokonywanie lub przyjmowanie płatności związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą następuje za pośrednictwem rachunku płatniczego przedsiębiorcy w każdym przypadku, gdy jednorazowa wartość transakcji, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności, przekracza 15 tys. zł.

W związku z tą zmianą, również w ustawach dotyczących podatków dochodowych od osób prawnych i osób fizycznych (CIT i PIT), wprowadzono regulację, która na nowo określa skutki podatkowe po stronie kosztów uzyskania przychodów, jeśli naruszone zostaną regulacje określające limit wartości transakcji między przedsiębiorcami.

Nowe zapisy wyłączają bowiem możliwość zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów poniesionego kosztu w tej części, w jakiej płatność została dokonana bez pośrednictwa rachunku płatniczego. Natomiast w przypadku transakcji odnoszącej się do kosztu zaliczonego już uprzednio do kosztów uzyskania przychodów podatnicy będą zobowiązani do ich pomniejszenia bądź zwiększenia przychodów, jeśli nie będą mieli możliwości zmniejszenia kosztów, w tej części, w jakiej kwota płatności dotycząca tych transakcji została dokonana bez pośrednictwa rachunku płatniczego. Zmniejszenie kosztów uzyskania przychodów (albo zwiększenie przychodów) będzie dokonywane w miesiącu dokonania takiej płatności.

Dlatego warto pamiętać, że od 2017 roku dokonywanie lub przyjmowanie płatności związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą powinno następować za pośrednictwem rachunku płatniczego przedsiębiorcy, w każdym przypadku gdy:

• stroną transakcji, z której wynika płatność, jest inny przedsiębiorca,
• jednorazowa wartość transakcji, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności, przekracza równowartość 15 tys. zł (transakcje w walutach obcych przelicza się według kursu średniego walut obcych ogłaszanego przez NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień dokonania transakcji).

Natomiast w przypadku płatności, które odbywają się za pomocą instrumentów płatniczych związanych z rachunkami płatniczymi, takimi jak m.in. karty płatnicze, jak również płatności dokonywanych poprzez systemy pośredniczące w płatnościach, takie jak PayPal, PayU itp., będzie spełniony wymóg dokonania ich za pośrednictwem rachunku płatniczego.

Jak zapewnia Ministerstwo Finansów, przyjęte rozwiązania zwiększą przejrzystość obrotu gospodarczego oraz zapobiegną niewywiązywaniu się przez przedsiębiorców z obowiązków podatkowych, w tym również niewykazywaniu rzeczywistych dochodów osiąganych z prowadzonej działalności.