Absolwenci
Jak zmodyfikować program stażu podyplomowego?
Dr n. med. Bartosz Urbański
30 marca 2016 roku (zarządzenie ministra zdrowia) powstał Zespół do spraw opracowania zmiany systemu kształcenia podyplomowego lekarzy i lekarzy dentystów. Składał się on z ekspertów w stosownych dziedzinach i tematach związanych z szeroko pojętym kształceniem podyplomowym. W efekcie jego pracy powstał 31-stronicowy raport końcowy, który został złożony na ręce Konstantego Radziwiłła.
Tajemnicą pozostaje fakt, w jakim stopniu zostanie on wykorzystany przy projektowaniu nowych ustaw i czy w efekcie będzie szansa na poprawę procesu kształcenia lekarzy i lekarzy dentystów.
Chciałbym skomentować zagadnienia zaczerpnięte z raportu w kontekście stażu podyplomowego. Przede wszystkim zespół zgodnie przyjął stanowisko, iż należy zmodyfikować program stażu podyplomowego, którego celem ma być lepsze przygotowanie lekarza do pracy w zawodzie i spowodowanie bardziej świadomego podejmowania decyzji dotyczących przyszłego miejsca pracy. Staż podyplomowy lekarza powinien wynosić 56 tygodni. Jego program powinien obejmować staż w zakresie chorób wewnętrznych (osiem tygodni), chirurgii ogólnej (osiem tygodni), pediatrii (osiem tygodni), położnictwa (cztery tygodnie), medycyny rodzinnej (cztery tygodnie) i medycyny ratunkowej (cztery tygodnie). Staż podyplomowy lekarza dentysty winien wynosić 52 tygodnie, czyli tyle, ile dotychczas, a jego program obejmować staż w zakresie chirurgii stomatologicznej, stomatologii dziecięcej, ortodoncji, periodontologii, protetyki, stomatologii zachowawczej z endodoncją i w dziedzinie medycyny ratunkowej (również bez zmian).
Dodatkowo w programie stażu podyplomowego lekarza i lekarza dentysty przewidziane powinno być odbycie kursów z orzecznictwa medycznego (trzy dni/24 godz.), zdrowia publicznego (pięć dni/40 godz.), prawa medycznego (trzy dni/24 godz.), kursu ALS/BLS (pięć dni/40 godz.), transfuzjologii (pięć dni/40 godz.) oraz obowiązkowe wprowadzenie warsztatów z kompetencji miękkich (trzy dni/20 godz.) i profilaktyki onkologicznej (jeden dzień/8 godz.). W przypadku lekarzy odbycie pozostałych 15 tygodni stażu podyplomowego powinno nastąpić na jednym lub dwóch wybranych przez lekarza stażystę oddziałach lub poradniach w ramach szpitala, po uzyskaniu zgody koordynatora stażu, kierownika wybranej jednostki oraz zawarciu porozumienia między szpitalami.
Proponowane zmiany programu stażu mają umożliwić lepsze przygotowanie praktyczne stażysty do wykonywania zawodu poprzez ograniczenie krótkotrwałych staży, które nie dają szans na zdobycie umiejętności praktycznych. Piętnaście tygodni, w trakcie których lekarz stażysta będzie pracował w wybranych przez siebie jednostkach, pozwoli na rozwinięcie umiejętności praktycznych w dziedzinach, które chciałby kontynuować po zakończeniu stażu. Da to również szanse na poznanie jednostek, w których lekarz planuje odbywać specjalizację, co zmniejszy ryzyko późniejszych prób zmiany rezydentury.
Dodatkowo pewnym ułatwieniem według członków zespołu ma być możliwość odbywania części kursów (orzecznictwo, prawo medyczne, bioetyka) w formie e-learningu. W dobie powszechnej komputeryzacji i braku czasu wydaje się to właściwym posunięciem.
Wynagrodzenie miesięczne lekarza stażysty powinno wynosić 100 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat nagród z zysku za ubiegły rok, ogłoszonego przez prezesa GUS w Dzienniku Urzędowym RP „Monitor Polski”. Lekarz stażysta odbywający dyżur medyczny winien otrzymać wynagrodzenie w wysokości 150 proc. stawki godzinowej zasadniczego wynagrodzenia.
Staż mogą prowadzić wyłącznie podmioty lecznicze lub indywidualne specjalistyczne praktyki lekarskie/lekarsko-dentystyczne, które uzyskały akredytację do prowadzenia stażu lub stażu cząstkowego. Akredytacja powinna uwzględniać możliwość realizacji programu stażu cząstkowego pod opieką jednego kierownika stażu przez nie więcej niż trzech lekarzy jednocześnie. Organizacja, finansowanie oraz zapewnienie warunków odbywania stażu podyplomowego przez absolwentów studiów lekarskich i lekarsko-dentystycznych będących obywatelami polskimi lub obywatelami innego niż Rzeczpospolita Polska państwa członkowskiego Unii Europejskiej, mających stałe miejsce zamieszkania na obszarze województwa lub zamierzających odbywać staż na obszarze tego województwa, jest zadaniem marszałka województwa.
W raporcie końcowym pracy zespołu zostały dość mocno podkreślone rola oraz zadania samorządu lekarskiego. Właściwa okręgowa izba lekarska kieruje do odbycia stażu na obszarze swojego działania i potwierdza jego odbycie oraz zaliczenie. Według raportu w jednym z ostatnich punktów znajduje się zapis, iż należy umożliwić rozpoczynanie procedury przyznania bezterminowego prawa wykonywania zawodu z dniem potwierdzenia realizacji programu stażu, nawet przed upływem urlopu. Trzeba jednocześnie pozwolić na uprawomocnienie decyzji okręgowych rad lekarskich o przyznaniu bezterminowego prawa wykonywania zawodu z dniem zakończenia stażu. Pozwoli to na ograniczenie okresu niemożliwości podjęcia pracy w zawodzie po jego zakończeniu. Obecnie wszyscy stażyści po zakończeniu stażu podyplomowego z tego powodu na jeden-dwa miesiące rejestrują się jako bezrobotni.
W mojej opinii wszystkie wymienione założenia są słuszne i przydatne. Z pewnością ich wykorzystanie przyczyni się do poprawy rekrutacji i odbywania stażu podyplomowego przez lekarzy i lekarzy dentystów. Pozostaje mieć nadzieję, że minister zdrowia nie włoży tego raportu głęboko do ministerialnej szuflady.