ŚWIĄTECZNA DARMOWA DOSTAWA od 20 grudnia do 8 stycznia! Zamówienia złożone w tym okresie wyślemy od 2 stycznia 2025. Sprawdź >
Stary, ale jary – jak ten stan utrzymać
Dr n. med. Joanna Kostka
Rozpowszechnienie wiedzy na temat korzyści wynikających z aktywności fizycznej, jej promocja przez towarzystwa naukowe, moda na bycie aktywnym, a także sukcesywnie powiększająca się populacja osób starszych – to wszystko powoduje, że coraz więcej seniorów, nawet w bardzo zaawansowanym wieku, podejmuje aktywność fizyczną nie tylko na poziomie rekreacyjnym, lecz również intensywnym.
Nawet 90-100-latkowie biorą udział w zawodach sportowych w konkurencjach, takich jak: maraton (w kategorii M100 – Fauja Singh 8h:11min:06s, K90 – Mavis Lindgren 8h:53min:08s), bieg przez płotki (w kategorii M90: 80 m przez płotki – Ralph Maxwell 21,62 s, 300 m przez płotki – Ilmari Koppinen 2min:01,71s), skok wzwyż (w kategorii M100 – Donald Pellmann 0,90 m; K95 – Olga Kotelko 0,75 m), skok o tyczce (w kategorii M90 – William Bell 2,05 m), skok w dal (w kategorii M100 – Donald Pellmann 1,78 m; K95 – Olga Kotelko 0,75 m) i wielu innych. Na liście rekordów w kategorii Masters znajduje się także Polak Stanisław Kowalski (w kwietniu 2017 roku kończy 107 lat), najstarszy lekkoatleta na świecie i posiadacz kilku rekordów w swojej kategorii wiekowej (M105).
Taka sytuacja oczywiście bardzo dobrze świadczy o kondycji i sprawności seniorów. Znane są dowody pozytywnego wpływu aktywności fizycznej na stan zdrowia i jakość życia osób starszych, a coraz więcej badań wskazuje, że wysiłek fizyczny na poziomie intensywnym przynosi jeszcze więcej korzyści. W australijskim badaniu prospektywnym w grupie osób w starszym i średnim wieku, które zgłaszały podejmowanie jakiejkolwiek aktywności fizycznej, ta na poziomie intensywnym była związana z 9-13-proc. redukcją ryzyka umieralności, nawet z poprawką na całkowity czas aktywności.
Jednak mimo oczywistych korzyści aktywność na poziomie sportowym wiąże się ze zwiększonym ryzykiem urazu.
Wiekowe granice udziału w poszczególnych dyscyplinach sportowych dotyczą momentu rozpoczęcia specjalistycznych treningów, czyli dzieci. Jednak w żadnej dyscyplinie sportowej nie została określona górna granica wiekowa. W wytycznych Amerykańskiego Towarzystwa Medycyny Sportowej znajduje się informacja, że osoby starsze powinny podejmować formy aktywności niepowodujące nadmiernego obciążenia ortopedycznego. Tymczasem zmiany związane z wiekiem, dotyczące niemal wszystkich układów, a dodatkowo choroby przewlekłe towarzyszące starzeniu się, mogą wpływać na wzrost ryzyka urazu zarówno ostrego, jak i związanego z długotrwałym przeciążeniem. Jeśli uraz wystąpi, proces dochodzenia do sprawności jest trudniejszy niż w przypadku osób młodych, czasami wręcz niemożliwy. Dlatego promocji aktywności fizycznej w grupie starszych osób powinna towarzyszyć promocja zachowań zmierzających do zminimalizowania ryzyka urazów.