Popularyzacja biegania niesie ryzyko występowania pewnych zmian przeciążeniowych w narządzie ruchu – u jednych jako konsekwencja braku właściwego przygotowania do treningu, błędów metodycznych, doboru podłoża czy obuwia, u innych z powodu nierozpoznania negatywnych predyspozycji związanych z wadami wrodzonymi, szczególnie w zakresie kręgosłupa, biodra i kolana. Generalnie roczną częstość urazów związanych ze sportem biegowym ocenia się na 24-65 proc. biegających. W badaniu retrospektywnym wykonanym przez Tauntona i wsp. na dużej grupie biegaczy (ponad 2 tys.) odnotowano pewne ciekawe zależności. Łącznie scharakteryzowano 27 patologii, podając ich częstość występowania łącznie i dla danej płci (tab. 1). Wykazano nieznaczną przewagę kobiet (54 proc.). Niezależnie od płci istnieje wyraźna korelacja między stażem biegowym i występowaniem zespołów przeciążeniowych podudzia (najczęstsze – poniżej 8 lat aktywności) i wyraźna korelacja między masą ciała i złamaniem przeciążeniowym podudzia.

Problemy, problemy...

Kręgosłup biegacza

Pozornie może się wydawać, że tylko dolny odcinek kręgosłupa powinien być narażony na przeciążenia mechaniczne wynikające z biegania, a to w związku z grawitacyjnym obciążeniem i wibracją połączoną z fazą wznoszenia i opadania oraz specyfiką budowy dolnego odcinka kręgosłupa (przejściem bardzo ruchomego odcinka lędźwiowego we względnie nieruchomy pas miednicy).

Okazuje się jednak, że problem może dotyczyć również odcinka szyjnego nie tylko w mechanizmie bezpośredniego przeciążenia grawitacyjnego krążków międzykręgowych, zwłaszcza podczas biegania na podłożu twardym, lecz również w mechanizmie kompensacyjnym. Przykładem może być dysfunkcja mięśni kulszowo-goleniowych z ich skróceniem na skutek przebytego urazu lub przeciążenia. Hamując pełny zakres wykroku podczas fazy lotu, zaburza ruch ramienia po stronie przeciwnej skierowany do wyprostu jako przeciwwaga do ruchu kończyny dolnej, a to z kolei pociąga za sobą asymetrię mięśniową dotyczącą mięśni obręczy barkowej z przyczepami na odcinku szyjnym (m.in. mięsień dźwigacz łopatki, mięsień czworoboczny, mięśnie równoległoboczne). Powtarzany wzorzec asymetrycznego pociągania mięśni może skutkować bólem mięśniowo-powięziowym odcinka szyjnego, występującym w trakcie treningu lub po nim. W badaniu klinicznym należy wykonać: