Kilka lat temu do zakładu medycyny sądowej zadzwonił starszy mężczyzna, prosząc o radę. Jego żona nagle zachorowała, doszło u niej do rozległego udaru niedokrwiennego mózgu. Mąż odnalazł ją rano w łóżku nieprzytomną, wezwał karetkę pogotowia ratunkowego, którą przewieziono pacjentkę do oddziału leczenia udaru. Kobieta przebywała w szpitalu przez kilka dni, niestety, wobec rozległości zmian poudarowych doszło do jej zgonu.

Od momentu zachorowania aż do chwili zgonu kobieta nie odzyskała przytomności.

Mąż zjawiał się w szpitalu i dopóki żona żyła, był przez personel informowany o jej stanie zdrowia, planowanym leczeniu i rokowaniach. Po jej śmierci wystąpił do dyrekcji szpitala z prośbą o udostępnienie dokumentacji medycznej z jej leczenia. Odmówiono mu, argumentując, że nie został do tego przez pacjentkę upoważniony. Jego pytanie brzmiało: „Jak żona mogła mnie upoważnić, skoro od początku choroby do śmierci była nieprzytomna?”. Chciał się również dowiedzieć, czy odmowa ze strony szpitala jest zgodna z obowiązującym prawem i co ewentualnie mógłby uczynić, żeby uzyskać dostęp do dokumentacji, gdyż – jak twierdził – „ma wątpliwości co do prawidłowości procesu leczenia małżonki w szpitalu, ale zanim pójdzie do sądu, chciałby skonsultować się z lekarzami, do których ma zaufanie”. Niewątpliwie, bez dostępu do dokumentacji medycznej jakakolwiek rzetelna ocena w tym zakresie nie byłaby możliwa.

Niestety, w ówczesnym stanie prawnym postępowanie szpitala było legalne. Przed wejściem w życie Ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta regulacje dotyczące informowania pacjenta i osób bliskich o stanie zdrowia wynikały z ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty. Co prawda w art. 31 ust. 2 ustawy była mowa o tym, że „lekarz może udzielać informacji (…) innym osobom tylko za zgodą pacjenta”, ale w ust 6. ustanowiono wyjątek od tej reguły, według którego „jeżeli pacjent (…) jest nieprzytomny bądź niezdolny do zrozumienia informacji, lekarz udziela informacji przedstawicielowi ustawowemu, a w razie jego braku lub gdy porozumienie się z nim jest niemożliwe – opiekunowi faktycznemu pacjenta”.