Omawiając zagadnienie wymogów medycznych i psychofizycznych dla kandydatów do krótkotrwałych komercyjnych niskoorbitalnych lotów w kosmos, nasuwa się pytanie, w jakim stopniu dotyczy ono medycyny sportowej.

Otóż badania kwalifikacyjne, testy wysiłkowe, szkolenia survivalowe, testy specjalne w niedotlenieniu wysokościowym i ocena tolerancji przeciążeń, wpływ nieważkości na układ mięśniowo-szkieletowy i układ krążenia są domeną nie tylko medycyny kosmicznej, lecz również medycyny ekstremalnych warunków środowiska, będącej ważnym działem medycyny sportowej. Podobnie walka ze spadkiem wydolności fizycznej, siły i wytrzymałości mięśniowej u astronautów, a także zapobieganie osteoporozie i sarkopenii oraz nietolerancji ortostatycznej (po hipokinezji) jest zadaniem nie tylko rehabilitacji medycznej, lecz również medycyny sportowej. Reasumując, wielodyscyplinarna medycyna kosmiczna, niezależnie od badania specyfiki przebywania człowieka w warunkach lotu kosmicznego oraz zapobiegania niekorzystnym skutkom braku ciążenia (mikrograwitacja), znajduje oparcie w metodach stosowanych w medycynie sportowej i rehabilitacji medycznej (w tym fizjoterapii).

Krótka historia lotów

W 2001 roku po raz pierwszy na orbicie okołoziemskiej na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (International Space Station) zagościł pierwszy kosmiczny turysta, 61-letni milioner amerykański Dennis Anthony Tito. W sumie jego podróż kosmiczna (Sojuz TM-32; ISS; Sojuz TM-31) trwała 7 dni, 22 godz. i 16 min. Astroturysta medyczne badania kwalifikacyjne przechodził w Instytucie Medyczno-Biologicznych Problemów w Moskwie, a ośmiomiesięczne szkolenie i treningi specjalistyczne w Centrum Wyszkolenia Kosmonautów im. Jurija Gagarina w Gwiezdnym Miasteczku. Następnych sześciu turystów kosmicznych (w tym jedna kobieta) odbyło podobne misje kosmiczne w latach: 2002 (29-letni Mark Shuttleworth z RPA); 2005 (60-letni Gregory Olsen z USA); 2006 Anousheh Ansari (21-letnia Iranka, obywatelka USA); 2007 i 2009 (59/61-letni Charles Simonyi z USA, z pochodzenia Węgier) – dwukrotny zdobywca kosmosu; 2008 (47-letni Richard Garriott z USA) i w roku 2009 (50-letni Guy Laliberte z Kanady).

Powszechnie przyjęte określenie „turysta kosmiczny” może się mylnie kojarzyć z bierną postawą członka lotu orbitalnego jako osoby podziwiającej piękne widoki Ziemi, planet i gwiazd oraz „pływającej” w nieważkości. Z definicji tej wynika, że jest t...

Uwzględniając dotychczasowe loty uczestników lotu kosmicznego, można je scharakteryzować następująco. Dotyczyły one bardzo bogatych osób, pasjonatów eksploracji kosmosu, mających własne fundacje, różnorodne zawody i działalność społeczną. W większ...