Historia medycyny

Anna Wessels Williams – jak zostać wynalazcą bez siły przebicia

Lek. Karolina Grządziel

    

Katedra Historii Medycyny UJ CM

W pracy naukowej zawsze stawiała na współpracę, w życiu prywatnym na indywidualność. Osiągnięciem Anny Wessels Williams (ryc. 1) i jednocześnie największym z odkryć instytucji, w której pracowała – laboratorium Wydziału Zdrowia Publicznego w Nowym Jorku – było wyizolowanie szczepu bakterii odpowiedzialnej za wywoływanie ostrej, zakaźnej choroby zwanej błonicą lub dyfterią. Odkrycie to umożliwiło masową produkcję antytoksyny oraz opanowanie w skali światowej niezwykle groźnej, powodującej wiele powikłań choroby. Dziś błonica należy do chorób kontrolowanych.

Był rok 1894, dyfteria siała spustoszenie, zwłaszcza wśród dzieci z najuboższych warstw społecznych, a przecież zaledwie cztery lata wcześniej bakteriolog niemiecki i twórca podstaw immunologii Emil von Behring (ryc. 2) odkrył antytoksynę przeciwbłoniczą, zadając pierwszy cios tej chorobie.

Szybko się jednak okazało, że po tym odkryciu naukowcy stanęli w martwym punkcie. Uzyskanie antytoksyny było bowiem możliwe tylko pod warunkiem posiadania odpowiedniej ilości silnej toksyny produkowanej przez bakterie, a te zaś musiały wykazywać odpowiedni stopień zjadliwości. Sztuka hodowli odpowiedniego szczepu udała się dopiero niepokornej lekarce, wolontariuszce zatrudnionej na stanowisku laboranta w prestiżowym laboratorium diagnostycznym, pod okiem dr. Williama H. Parka (ryc. 3). W momencie samego odkrycia dyrektor instytucji, w której pracowała, był na urlopie, zatem nie przyłożył do niego bezpośrednio ręki. Otrzymany szczep bakterii okazał się produkować toksynę 500 razy silniejszą niż dotąd uzyskiwane. Szczep został nazwany Park-Williams No. 8, co zresztą sama odkrywczyni przyjęła z dużym uznaniem, podkreślając zawsze, że odkrycia naukowe możliwe są tylko dzięki pracy wielu uczonych, a ona sama nie miałaby tej sposobności, gdyby nie zatrudnienie w tak prestiżowej placówce.

Do góry