Medycyna sportowa

Pięć godzin tygodniowo, czyli zachowania prozdrowotne w cukrzycy

Prof. dr hab. med. Józef Opara
      

Akademia Wychowania Fizycznego im. Jerzego Kukuczki w Katowicach

W latach 2013-2015 opublikowałem w „Medical Tribune” sześć artykułów dotyczących roli aktywności fizycznej: w stwardnieniu rozsianym („MT” 2013;11: 48), w chorobie Parkinsona („MT” 2014;1:2, 2014;12:72 i 2015;5:73), w wieku starszym („MT” 2014;6:74) i w udarze mózgu („MT” 2015;10:2). Dzisiaj przedstawiam rolę aktywności fizycznej (AF) w prewencji pierwotnej i wtórnej cukrzycy typu 2.

Cukrzyca typu 2 (dawniej nazywana insulinoniezależną, ang. non-insulin dependent diabetes mellitus, w skrócie NIDDM) to najczęstsza postać cukrzycy – ok. 80-95 proc. ogółu pacjentów. U chorych zaburzone jest zarówno działanie, jak i wydzielanie insuliny, przy czym dominującą rolę może odgrywać jedna lub druga nieprawidłowość. Chorzy są mało wrażliwi na działanie insuliny (insulinooporność). Ten typ cukrzycy może być uwarunkowany genetycznie (dziedziczenie wielogenowe), lecz decydującą rolę grają czynniki środowiskowe, tj. otyłość (zwłaszcza typ brzuszny) i mała aktywność fizyczna. Cukrzyca typu 2 występuje najczęściej u osób starszych, z otyłością lub innymi zaburzeniami metabolicznymi. Z danych epidemiologicznych wynika, że choruje ok. 5 proc. populacji. Częstość występowania cukrzycy typu 2 systematycznie wzrasta i przewiduje się, że na całym świecie w ciągu 20 lat (2010-2030) liczba pacjentów zwiększy się o 54 proc. Prawdopodobnie przynajmniej połowa chorych na cukrzycę typu 2Cukrzyca typu 2 (dawniej nazywana insulinoniezależną, ang. non-insulin dependent diabetes mellitus, w skrócie NIDDM) to najczęstsza postać cukrzycy – ok. 80-95 proc. ogółu pacjentów. U chorych zaburzone jest zarówno działanie, jak i wydzielanie insuliny, przy czym dominującą rolę może odgrywać jedna lub druga nieprawidłowość. Chorzy są mało wrażliwi na działanie insuliny (insulinooporność). Ten typ cukrzycy może być uwarunkowany genetycznie (dziedziczenie wielogenowe), lecz decydującą rolę grają czynniki środowiskowe, tj. otyłość (zwłaszcza typ brzuszny) i mała aktywność fizyczna. Cukrzyca typu 2 występuje najczęściej u osób starszych, z otyłością lub innymi zaburzeniami metabolicznymi. Z danych epidemiologicznych wynika, że choruje ok. 5 proc. populacji. Częstość występowania cukrzycy typu 2 systematycznie wzrasta i przewiduje się, że na całym świecie w ciągu 20 lat (2010-2030) liczba pacjentów zwiększy się o 54 proc. Prawdopodobnie przynajmniej połowa chorych na cukrzycę typu 2 nie jest zdiagnozowana.

Komitet Zdrowia Publicznego PAN pod kierownictwem prof. Tomasza Zdrojewskiego i prof. Krzysztofa Strojka przygotował analizę „Rozpowszechnienie cukrzycy w Polsce w 2013 roku – pierwsze kompletne i wiarygodne opracowanie”, z której wynika, że łączn...

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Aktywność fizyczna

Aktywność fizyczna i ćwiczenia to określenia, które opisują różne koncepcje. Są często mylone i czasami używane wymiennie. Aktywność fizyczną (AF) w [...]

Rola aktywności fizycznej w cukrzycy typu 2

Aktywność fizyczna w cukrzycy typu 2 pełni funkcję w prewencji zarówno pierwotnej, jak wtórnej. Mimo obniżenia jakości życia cukrzyca nie ogranicza [...]

Motywacja do aktywności fizycznej

Skoro wiadomo, że aktywność fizyczna jest korzystna, powstaje pytanie: jakie czynniki do niej motywują? Postanowili to zbadać Karen Walker i wsp. [...]

Podsumowanie

Cukrzyca należy do grupy chorób cywilizacyjnych, będących najczęstszą przyczyną zgonów, zwiększa ryzyko zachorowania na wiele schorzeń. Najczęstszą postacią jest cukrzyca typu [...]
Do góry