MT: Czym jest otępienie typu alzheimerowskiego?

PROF. WOJCIECH KOZUBSKI: Cechy otępienia przejawiane przez pacjenta może dostrzec lekarz lub sam pacjent, krytyczny w stosunku do siebie, który na etapie łagodnych zaburzeń poznawczych zgłasza się do lekarza POZ, mówiąc, że niejako gubi się w życiu, zapomina o rzeczach istotnych, nie jest tak bystry w rozmowie, jak był dotąd. Chce się leczyć, tym bardziej gdy jest pacjentem w wieku przedemerytalnym pracującym zawodowo, chcącym utrzymać pracę.

Lekarz POZ powinien znać ten rodzaj choroby, a w razie potrzeby nie wahać się zasięgnąć opinii specjalisty neurologa lub psychiatry. Tyle że lekarzy, bez względu na specjalizację, umiejących w sposób wnikliwy i wynikowy rozpoznać i leczyć daną chorobę – podobnie jak z każdą dobrą jakością – jest mało. Niemniej na konsultację należy kierować pacjentów do ekspertów pewnych, do tych przede wszystkim, którzy zajmują się danym polem medycyny, niż kierować pacjenta do lekarza, nazwijmy, przypadkowego. Powinna nam przy tym przyświecać, co zrozumiałe, troska o dobro pacjenta.

MT: Jak otępienie typu alzheimerowskiego charakteryzuje neurolog kliniczny?

W.K.: Choroby/zespoły/objawy otępienne typu alzheimerowskiego to narastający problem i nie jest to slogan, choć tak brzmi – stanowią one rzeczywisty problem ludzi starszych. Dla lekarzy problemem jest różnicowanie tego otępienia z innymi typami chorób otępiennych, rozpoznawanie nakładania się objawów różnych typów otępienia u jednego pacjenta. Pacjent z chorobą Alzheimera może mieć również niedobór witaminy B₁₂ i objawy otępienne z tym związane, a także toczeń układowy i zaburzenia neuropsychiatryczne w jego przebiegu. Wielochorobowość u ludzi starszych jest faktem. Np. reumatolog rozpoznający toczeń skupia się na objawach internistycznych choroby, a pacjent w oczekiwaniu na konsultację psychiatry czy neurologa często jej nie doczekuje z racji problemów organizacyjnych, finansowych itd. Holistyczne podejście wydaje się ideałem nieosiągalnym w praktyce, głównie ze względu na wzrost skomplikowania poszczególnych specjalizacji i pól medycyny.

MT: W jakim sensie otępienie alzheimerowskie jest pierwotne, jakie ma cechy odróżniające je od innych typów otępień?