Radiologia
Badanie ultrasonograficzne – parę porad praktycznych
O umiejętnościach w posługiwaniu się urządzeniami radiologicznymi z lek. Markiem Potempą, certyfikowanym specjalistą badań USG Polskiego Towarzystwa Ultrasonograficznego, rozmawia Wojciech Skowroński
Najczęstsze problemy przy wykonywaniu badania USG jamy brzusznej
● Trudności w uzyskaniu dobrego obrazu ultrasonograficznego u pacjenta wynikają z:
– nadmiernie rozwiniętej tkanki tłuszczowej,
– nadmiaru gazów w jelitach,
– braku właściwego przygotowania pacjenta do badania,
– braku współpracy pacjenta w czasie badania.
● Ważne jest zastosowanie różnego stopnia ucisku na powłoki brzuszne, żeby uzyskać jak najlepszy obraz.
● Trudnym do zobrazowania narządem jest trzustka, gdzie niezależnie od miejsca przyłożenia głowicy i siły ucisku jest jeszcze często wymagana współpraca pacjenta. I to od tej współpracy zależy także jakość badania. W tym przypadku ta współpraca powinna polegać na:
– nabieraniu i wypuszczaniu powietrza,
– wypinaniu brzucha lub wkładaniu dłoni pod okolicę lędźwiową.
MT: Wyszkolił pan już ponad 1300 lekarzy w Śląskiej Izbie Lekarskiej. Czy trzeba posiadać specjalne predyspozycje do wykonywania tego badania, by zostało ono przeprowadzone profesjonalnie?
Lek. Marek Potempa: Wychodzę z założenia, że badania ultrasonograficzne powinien wykonywać każdy lekarz w ramach swojej specjalizacji. Ultrasonograf to taki stetoskop XX/XXI wieku. Postęp techniczny, produkcja głowic o coraz wyższej częstotliwości powodują, że ultrasonografia znajduje zastosowanie w ocenie tkanek leżących coraz bardziej powierzchownie, nie tylko w kontakcie ze skórą pacjenta, ale również w kontakcie z nabłonkiem dróg oddechowych (EBUS) lub przewodu pokarmowego (EUS), a także w badaniu wewnątrznaczyniowym. Jedynym warunkiem rozpoczęcia diagnozowania za pomocą USG są chęci. Trzeba poznać zasady fizyczne powstawania ultradźwięków, sposoby rozchodzenia się wiązki, przenoszenia przez tkanki i związane z tym zjawiska, tzw. artefakty. Oczywiście równie cenna, a nawet konieczna, jest znajomość anatomii.
MT: Przypomnijmy, w jakich obszarach badania ta metoda spełnia się najlepiej i jest najbardziej precyzyjna.
M.P.: Ultrasonografią posługują się chyba wszystkie specjalności lekarskie. Początkowo, czyli w latach 70. i 80. ubiegłego wieku, byli to oczywiście radiolodzy, interniści, chirurdzy, ginekolodzy-położnicy, kardiolodzy, potem pediatrzy.
W ramach rozwoju techniki i powstawania aparatów z głowicami wysokoczęstotliwościowymi, czyli takimi, które pozwalają uwidocznić coraz więcej szczegółów na niewielkiej głębokości, ultrasonografia znalazła zastosowanie w endokrynologii, okulistyce,...
