Analiza

Terapia, która nie zapomina błędów

O znaczeniu porady diabetologicznej i wypaleniu terapeutycznym w cukrzycy z Anną Śliwińską, prezes Polskiego Stowarzyszenia Diabetyków, rozmawia Ryszard Sterczyński

MT: Leczenie cukrzycy w 95 proc. odbywa się bez udziału lekarza, dlatego tak ważna jest edukacja diabetologiczna. Niestety w Polsce stanowi ona obszar zaniedbany. Gdzie leży problem?

Anna Śliwińska: Myślę, że podstawowy problem stanowi brak porady edukacyjnej jako świadczenia finansowanego z NFZ. Systemowa edukacja jest ze wszech miar konieczna zaraz po postawieniu diagnozy, ale – co najważniejsze – musi też być powtarzana systematycznie, by osiągnąć efekt dobrej kontroli choroby.

MT: Z jakiego powodu?

A.Ś.: Ponieważ żaden chory nie nauczy się wszystkiego za jednym razem. Nawet studenci zapominają to, co przyswoili sobie na uczelni, a co dopiero osoby starsze, niekiedy z zaburzeniami poznawczymi oraz współistniejącymi chorobami. Zwłaszcza w takich przypadkach należy bardziej edukować rodzinę lub opiekunów niż samego chorego. Dlatego edukację diabetologiczną powinno się prowadzić systematycznie i poszerzać w miarę umiejętności osoby edukowanej. W przypadku cukrzycy typu 1 (DMT1), kiedy choroba zaczyna się często gwałtownie, pacjent już w szpitalu otrzymuje podstawy wiedzy. Natomiast całkowicie zaniedbanym obszarem jest edukacja osób z cukrzycą typu 2 (DMT2).

MT: Poproszę o przykłady.

A.Ś.: W wielu przypadkach jest tak, że pacjent otrzymuje diagnozę cukrzycy przy okazji badań diagnostycznych wykonywanych z innego powodu, kiedy nie spodziewa się tak złej informacji. Lekarz mówi: „Ma pan cukrzycę, trzeba zacząć brać tabletki”. I to wszystko. Bardzo często nie idzie za tym żadna informacja, wiedza. Bywa też tak, że chory otrzymuje tabletki i nie wie, na co one są, ale ponieważ lekarz kazał brać, to bierze. Albo choremu kończy się opakowanie leku i nie wie, że trzeba iść po następne, zaprzestaje więc leczenia. Wiem, że trudno w to uwierzyć, ale są pacjenci, którzy nie rozumieją czym jest cukrzyca, że to choroba przewlekła, która będzie z nimi do końca życia, że spowoduje konieczność modyfikacji stylu życia.

Co powinna zawierać porada diabetologiczna?

1. Wyjaśnienie, czym jest cukrzyca, o co chodzi w tej chorobie, jak działają leki.

2. Obsługę glukometru i akcesoriów z nim związanych.

3. Interpretację wyników badań.

4. Wytłumaczenie właściwego odżywiania w cukrzycy, z uwzględnieniem np. świąt, sezonu owocowego.

5. Omówienie roli aktywności fizycznej.

6. Wyjaśnienie wpływu innych czynników, np. stresu.

7. Przedstawienie objawów powikłań.

8. Omówienie psychologicznych aspektów życia z cukrzycą; motywację.

9. Zasady insulinoterapii (jeśli dotyczą) lub przygotowanie do jej wdrożenia.

10. Indywidualne kwestie związane z danym pacjentem.

Do góry