MT: Wśród wielu czynników, które hamują bądź potęgują działanie leków hipotensyjnych, żywność stanowi poważny problem, ale niewiele się o tym mówi.

Dr Anna Wolska-Bułach: Znajomość problematyki interakcji pomiędzy żywnością a lekami i świadomość ich znaczenia są niezbędnym warunkiem skuteczności oraz bezpieczeństwa terapii. Większość leków przyjmowana jest doustnie, dlatego to, czy pacjent przyjmuje określony lek przed posiłkiem, czy w trakcie posiłku, ma wpływ na jego działanie. Znaczenie w powodzeniu danej terapii mają także skład pożywienia oraz zażywane suplementy. Nasza wiedza w tym zakresie jest jednak dość mocno ograniczona, ponieważ zazwyczaj przyjmowane są różne leki, w połączeniu ze zróżnicowanym pożywieniem, i często nie sposób jasno określić potencjalnych interakcji. Do tego wpływ na farmakokinetykę leku mogą mieć także choroby towarzyszące, np. występująca obok nadciśnienia tętniczego cukrzyca czy refluks żołądkowo-przełykowy, a także leki stosowane w terapii tych chorób. Składniki diety mogą modyfikować praktycznie każdy etap farmakokinetyki leku – wchłanianie, metabolizm i jego wydalanie. Najwięcej poznanych interakcji pomiędzy składnikami żywności a lekami zachodzi na etapie wchłaniania.

Prawidłowe działanie niektórych leków zależy zatem od czasu ich przyjęcia w stosunku do posiłku. Składniki żywności (białko, tłuszcze, błonnik, flawonoidy, furanokumaryny, składniki mineralne, witaminy, kofeina, tyramina i inne) mogą wpływać na nasilenie lub ograniczenie wchłaniania leku, jego metabolizm i wydalanie z organizmu. Czasami dochodzi także do synergicznego działania leku i składników żywności (wtedy siła działania leku może ulec zwielokrotnieniu) lub antagonistycznego działania składnika żywności i leku.

Zażywanie niektórych leków bez zachowania odstępu od posiłku może narazić chorego na wystąpienie interakcji pomiędzy składnikami żywności a lekami, sprawiając, że terapia staje się nieskuteczna, np. w wyniku ograniczenia wchłaniania leku lub wystąpienia niekorzystnych dla zdrowia działań niepożądanych. Z kolei niektóre farmaceutyki przyjmowane wbrew zaleceniom na pusty żołądek mogą zwiększyć istotnie ryzyko wystąpienia objawów dyspeptycznych wynikających z podrażnienia błony śluzowej żołądka, ponieważ lek nie jest przyjmowany w trakcie jedzenia, jak zaleca producent.

Zatem wiedza o zakresie wpływu pożywienia lub suplementów diety na działanie leków ma znaczenie nie tylko w związku z powodzeniem terapii, ale może również zapobiegać zagrażającym zdrowiu, przykrym następstwom tych interakcji.