Farmakoterapia
Praktyczny przewodnik – farmakoterapia nadciśnienia tętniczego w ciąży
Dr hab. med. Agnieszka Olszanecka I Klinika Kardiologii
Na początku XX wieku różne gremia ekspertów opracowały wytyczne postępowania w nadciśnieniu w ciąży, zawierające informacje o rozpoznawaniu i postępowaniu w tej sytuacji, co przełożyło się na poprawę wyników leczenia i rokowania u kobiet w ciąży powikłanej nadciśnieniem. W czasie ostatnich dwóch dekad przybyło dokumentów na temat leczenia nadciśnienia w ciąży, ale stanowiska różnych towarzystw naukowych często były niespójne, a wręcz rozbieżne, co utrudniało uporządkowanie wiedzy i stosowanie jej na co dzień w praktyce lekarskiej.
Warto zdać sobie sprawę z kilku przyczyn tego problemu. Największą trudnością dotyczącą formułowania zaleceń dotyczących farmakoterapii nadciśnienia w ciąży jest mała liczba badań i danych o bezpieczeństwie leków przeciwnadciśnieniowych dla matki i dziecka. Wskazania rejestracyjne leków i dane z rejestrów ograniczają możliwość formułowania wytycznych dla klas poszczególnych leków. Wszystkie leki hipotensyjne przechodzą przez łożysko i wobec tego mogą potencjalnie wywierać niekorzystne działanie na płód. Niedawno opublikowano systematyczną analizę 47 publikacji oceniających wpływ ekspozycji in utero na działanie leków przeciwnadciśnieniowych.[2] Autorzy podnoszą kwestię trudności z doborem badań odpowiedniej jakości, bowiem większość opublikowanych danych pochodziła z niewielkich liczebnie grup i miała znaczne ograniczenia metodologiczne. Wyniki pracy wskazują jednoznacznie, że nadciśnienie tętnicze jest głównym czynnikiem ryzyka przedwczesnych porodów i niskiej wagi urodzeniowej. Wykazano także, iż ryzyko przedwczesnego porodu jest związane z faktem leczenia przeciwnadciśnieniowego, ale ta zależność wynika raczej z ciężkości samej choroby nadciśnieniowej niż bezpośredniego wpływu leków. Leczenie przeciwnadciśnieniowe u ciężarnych zmniejszało natomiast istotnie ryzyko zakończenia ciąży ze wskazań nagłych.[2]
Inne problemy, na które napotykamy, rozważając postępowanie u ciężarnych, to sama definicja i sposób rozpoznawania nadciśnienia tętniczego w ciąży.
Ciśnienie tętnicze charakteryzuje duża zmienność, a nierzadkim zjawiskiem u kobiet w ciąży jest tzw. nadciśnienie białego fartucha (podwyższone wartości ciśnienia jedynie w pomiarach gabinetowych, przy prawidłowych wynikach pomiarów domowych i w 2...