Rozszczep kręgosłupa to poważna wada rozwojowa rdzenia kręgowego. Dla jej określenia stosuje się również termin tarń dwudzielna lub nazwę łacińską spina bifida. Wada ta powstaje u dziecka na bardzo wczesnym etapie życia płodowego. Kanał kręgowy, który powinien zostać zamknięty w trakcie rozwoju płodu, pozostaje otwarty, przez co nie tworzy się naturalna osłona cewy nerwowej. Dzieje się to mniej więcej w 3-5 tygodniu życia płodowego. Dochodzi wówczas do nieprawidłowego rozwoju łuków oraz wyrostków kolczystych kręgów i rdzenia kręgowego.

Ubytek w ciągłości kręgosłupa może pojawić się w dowolnym jego miejscu, jednak najczęściej występuje w odcinku lędźwiowym lub krzyżowym. Następstwem tej wady jest zazwyczaj nieodwracalne porażenie kończyn dolnych oraz zwieraczy pęcherza moczowego i/lub odbytu. W Polsce wada ta zdarza się raz na ok. 1000 urodzeń.

Statystycznie rzecz ujmując, jest to często występująca wada. Jeśli przyjmiemy, że rocznie w Polsce odbywa się około 350 tys. porodów, to możemy szacować, że urodzi się 350 dzieci z rozszczepem kręgosłupa. Rozszczep kręgosłupa u płodu wykrywa się zazwyczaj w II trymestrze ciąży, w tzw. połówkowym USG, chociaż już w I trymestrze można dostrzec symptomy, które wskazują na rozszczep. Wymaga to jednak od badającego dużego doświadczenia. Jeśli u płodu stwierdzi się rozszczep kręgosłupa, ciąża prowadzona jest tak samo jak wtedy, gdy dziecko jest zdrowe. Ważne tylko, aby ocenić, czy możliwe jest zakwalifikowanie pacjentki do operacji wewnątrzmacicznej i nie przeoczyć tzw. okienka terapeutycznego, kiedy można i powinno się przeprowadzić zabieg. Jeżeli kobieta nie może przejść operacji wewnątrzmacicznej, powinna rodzić poprzez cięcie cesarskie w specjalistycznym ośrodku.

− Dzieci urodzone z rozszczepem kręgosłupa wymagają leczenia operacyjnego, aby pokryć ubytek w kręgosłupie – wyjaśnia prof. dr hab. n. med. Mirosław Wielgoś, kierownik I Katedry i Kliniki Ginekologii i Położnictwa Uniwersyteckiego Centrum Zdrowia Kobiety i Noworodka Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego (UCZKiN WUM).

− Efekty kosmetyczne takich pourodzeniowych zabiegów są bardzo dobre. Jednak gdy w okresie prenatalnym dojdzie do nieodwracalnego uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego, to niestety nie cofniemy następstw neurologicznych, czyli porażenia kończyn...