Lek na raka polskiej produkcji

− Wierzę, że jesteśmy o krok od sukcesu! Pierwsza polska immunoterapia CAR-T jest już na ostatniej prostej. Jeśli okaże się, że to, co stworzyliśmy w laboratorium, naprawdę działa i pomaga pacjentom, to będzie ogromne osiągnięcie, a zarazem najlepszy przykład tego, jaką rolę odgrywa medycyna translacyjna – mówi dr hab. n. med. Elżbieta Sarnowska, prof. Narodowego Instytutu Onkologii (NIO), kierownik Zakładu Immunoterapii Eksperymentalnej w Warszawie.

Właśnie w tamtejszym laboratorium, otwartym zaledwie dwa lata temu, powstaje polskie CAR-T. Technologia polega na pobraniu limfocytów T z krwi chorego i poddaniu ich zabiegom inżynierii genetycznej. Po takiej modyfikacji limfocyty T podawane są ponownie pacjentowi, po czym CART-T cells rozpoznają i niszczą komórki nowotworu.

Terapie oparte na CAR-T znane są na świecie od kilku lat. W 2019 r. po raz pierwszy zastosowano tę technologię u polskiego pacjenta hematoonkologicznego. Główna część, polegająca na przygotowaniu spersonalizowanej immunoterapii – a więc wyizolowanie leukocytów, w tym limfocytów T, jak również ich modyfikacja genetyczna – odbywała się w ośrodku Santa Monica w Kalifornii (Stany Zjednoczone). Polski szpital zapłacił wtedy za nią milionową kwotę.

Teraz, dzięki zespołowi prof. Sarnowskiej, możemy mieć podobną, ale – co ważne − własną terapię opartą na CAR-T w całości realizowaną w Polsce. Warszawscy specjaliści potrafią przeprowadzić proces inżynierii genetycznej dzięki opracowanej przez nich metodzie. Zanim jednak nanoprzeciwciała wyprodukowane w laboratorium warszawskiego instytutu będą podane pacjentom, muszą jeszcze pokonać ostatni odcinek drogi: od stołu laboratoryjnego do kliniki. Ta procedura także jest skomplikowana i tylko najlepsze ośrodki na świecie dysponują zapleczem, które to umożliwia. Na szczęście warszawski NIO uruchomił także i to zaplecze, co daje szansę na to, że po raz pierwszy możliwe będzie leczenie innowacyjną, w pełni polską technologią CAR-T.