Zespół jelita drażliwego (IBS) to zaburzenie czynnościowe jelita cienkiego i grubego, które objawia się dyskomfortem lub bólem brzucha oraz zakłóceniami rytmu wypróżnień. Nieprawidłowość ta dotyczy ok. 4% populacji według kryteriów rzymskich IV. Pogarsza ona znacznie jakość życia pacjentów oraz jest istotnym obciążeniem dla systemów opieki zdrowotnej. Objawy IBS nie są uwarunkowane zmianami organicznymi w obrębie przewodu pokarmowego lub zaburzeniami biochemicznymi w organizmie, a rozpoznanie ustala się na podstawie obecności typowych objawów i wykluczenia istnienia innych chorób prowadzących do ich wystąpienia.

Przebieg IBS jest przewlekły. Pacjent może zgłaszać ból lub dyskomfort w obrębie brzucha, o charakterze stałym bądź nawracającym (nasilający się po posiłkach, a ulegający złagodzeniu po wypróżnieniu), biegunkę lub zaparcie, wzdęcie brzucha, nudności, wymioty, uczucie zmęczenia. Zależnie od dominującego symptomu można stwierdzić postać IBS: z dominującą biegunką, z dominującym zaparciem, mieszaną lub niezidentyfikowaną.

Chociaż istnieje wiele farmakologicznych możliwości leczenia chorych z IBS, wciąż istotnym elementem składowym terapii pozostaje postępowanie dietetyczne. Stukenboom i wsp. w opublikowanym w 2022 r. raporcie z badań stwierdzili, że najczęściej preferowanym przez pacjentów z IBS sposobem leczenia była terapia dietą (48%), następnie farmakoterapia (29%) i psychoterapia (22%). Należy dodać, że większość osób z IBS zgłasza występowanie objawów związanych ze spożywaniem określonych produktów spożywczych.

Dieta

Nie ma konsensusu dotyczącego leczenia dietetycznego w IBS i zalecenia różnią się w poszczególnych krajach, ponadto muszą być indywidualizowane ze względu na odmienne postaci choroby.

W 2021 r. w Wielkiej Brytanii zaproponowano wspólne stanowisko gastroenterologów i dietetyków dotyczące postępowania dietetycznego w IBS. Ustalenia dotyczyły stosowania tradycyjnej porady dietetycznej, diety ubogiej w FODMAP (fermentujące oligosac...